ਪੰਜਾਬ 'ਚ ਵੱਧਦਾ ਕੈਂਸਰ ਦਾ ਪ੍ਰਕੋਪ

* ਮਾਲਵੇ ਵਿੱਚ ਵੱਧ ਰਹੇ ਕੈਂਸਰ ਦੇ ਮਾਮਲੇ

* ਨਿਆਣੇ ਤੇ ਸਿਆਣੇ ਵੀ ਕੈਂਸਰ ਦੀ ਮਾਰ ਤੋਂ ਨਹੀਂ ਬਚ ਸਕੇ

* ਕੈਂਸਰ ਦੇ ਮਾਮਲੇ ਕਿਉਂ ਵੱਧ ਰਹੇ

ਪਿਛਲੇ ਕੁਝ ਸਮੇਂ ਤੋਂ ਪੰਜਾਬ ਵਿੱਚ ਕੈਂਸਰ ਇੱਕ ਖ਼ਬਰ ਬਣੀ ਹੋਈ ਹੈ। ਇਹ ਸੋਚਿਆ ਗਿਆ ਸੀ ਕਿ ਪੰਜਾਬ ਵਿੱਚ ਕੈਂਸਰ ਦੇ ਕੇਸ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਔਸਤ ਤੋਂ ਵੱਧ ਗਏ ਹਨ ਅਤੇ ਮਹਿਸੂਸ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ ਕਿ "ਪੰਜਾਬ ਦੇਸ਼ ਦਾ ਭੋਜਨ ਕਟੋਰਾ ਕੈਂਸਰ ਦੀ ਲਪੇਟ ਵਿੱਚ ਹੈ"। ਪੰਜਾਬ ਰਾਜ ਕੈਂਸਰ ਦੀ ਵਧਦੀ ਦਰ ਕਾਰਨ ਫੋਕਸ ਵਿੱਚ ਹੈ। ਪ੍ਰਿੰਟ ਅਤੇ ਇਲੈਕਟ੍ਰਾਨਿਕ ਮੀਡੀਆ ਦੋਵਾਂ ਨੇ ਇਹ ਪ੍ਰਭਾਵ ਪੈਦਾ ਕੀਤਾ ਹੈ ਕਿ ਪੰਜਾਬ, ਖਾਸ ਤੌਰ 'ਤੇ ਮਾਲਵਾ ਖੇਤਰ ਦੀ ਕਪਾਹ ਪੱਟੀ, ਕੈਂਸਰ ਦਾ ਇੱਕ ਉੱਚ ਪੱਧਰੀ ਖੇਤਰ ਬਣ ਗਿਆ ਹੈ। ਅਸਲ ਵਿੱਚ ਕੈਂਸਰ ਦੇ ਮਰੀਜ਼ਾਂ ਦੀ ਵਧੀ ਹੋਈ ਸੰਖਿਆ ਘੱਟੋ-ਘੱਟ ਅੰਸ਼ਕ ਤੌਰ 'ਤੇ ਵਧਦੀ ਆਬਾਦੀ ਅਤੇ ਵਧਦੀ ਸਿਹਤ ਜਾਗਰੂਕਤਾ ਅਤੇ ਰਿਪੋਰਟਿੰਗ ਦੇ ਕਾਰਨ ਹੋ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਇਸ ਅਧਿਐਨ ਦਾ ਉਦੇਸ਼ ਪੰਜਾਬ ਦੇ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਜ਼ਿਲ੍ਹਿਆਂ ਤੋਂ ਰਾਜਿੰਦਰਾ ਹਸਪਤਾਲ ਪਟਿਆਲਾ ਵਿਖੇ ਕੈਂਸਰ ਰਜਿਸਟਰੀ ਅਧੀਨ ਮੁਖ ਮੰਤਰੀ ਪੰਜਾਬ ਕੈਂਸਰ ਰਾਹਤ ਕੋਸ਼ ਸਕੀਮ (ਐੱਮ.ਐੱਮ.ਪੀ.ਸੀ.ਆਰ.ਕੇ.ਐੱਸ.) ਵਿਚ ਰਜਿਸਟਰਡ ਮਰੀਜ਼ਾਂ ਵਿਚ ਕੈਂਸਰ ਦੇ ਪੈਟਰਨ ਦਾ ਪਤਾ ਲਗਾਉਣਾ ਹੈ।

 ਇਸ ਅਧਿਐਨ ਵਿੱਚ ਕੈਂਸਰ ਦੇ ਮੁਫਤ ਇਲਾਜ ਲਈ ਰਾਜਿੰਦਰਾ ਹਸਪਤਾਲ ਪਟਿਆਲਾ ਵਿਖੇ MMPCRKS ਅਧੀਨ ਰਜਿਸਟਰਡ 500 ਕੈਂਸਰ ਮਰੀਜ਼ਾਂ ਨੂੰ ਸ਼ਾਮਲ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ। ਉਮਰ, ਲਿੰਗ, ਧਰਮ, ਨਿਦਾਨ ਦੀ ਵਿਧੀ ਅਤੇ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਸਾਈਟਾਂ ਬਾਰੇ ਜਾਣਕਾਰੀ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੀਤੀ ਗਈ। ਨਤੀਜਿਆਂ ਦਾ ਅੰਕੜਾਤਮਕ ਤੌਰ 'ਤੇ ਵਿਸ਼ਲੇਸ਼ਣ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ। 500 ਮਰੀਜ਼ਾਂ ਵਿੱਚੋਂ, 65% ਔਰਤਾਂ ਅਤੇ 35% ਮਰਦ ਸਨ। ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਧ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਔਰਤ ਉਮਰ ਸਮੂਹ 50-54 ਅਤੇ 60-64 ਸਨ; ਜਦੋਂ ਕਿ 65-69 ਅਤੇ 60-64 ਸਾਲ ਦੀ ਉਮਰ ਦੇ ਮਰਦਾਂ ਨੂੰ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਧ ਜੋਖਮ ਸੀ। ਔਰਤਾਂ ਵਿੱਚ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਧ ਕੈਂਸਰ ਛਾਤੀ ਦੇ ਬਾਅਦ ਬੱਚੇਦਾਨੀ ਦਾ ਮੂੰਹ ਅਤੇ ਅੰਡਾਸ਼ਯ ਸਨ, ਜਿੱਥੇ ਮਰਦਾਂ ਵਿੱਚ ਉਹ ਕੋਲੋਨ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਅਨਾੜੀ ਅਤੇ ਜੀਭ ਸਨ। ਸਭ ਤੋਂ ਆਮ ਹਿਸਟੌਲੋਜੀਕਲ ਕਿਸਮ ਐਡੀਨੋਕਾਰਸੀਨੋਮਾ ਸੀ ਜਿਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਸਕਵਾਮਸ ਸੈੱਲ ਕਾਰਸੀਨੋਮਾ ਸੀ। ਪੰਜਾਬ ਵਿੱਚ ਕੈਂਸਰ ਦਾ ਵੱਧ ਰਿਹਾ ਰੁਝਾਨ ਚਿੰਤਾਜਨਕ ਹੈ। ਕਿਉਂਕਿ ਇਹ ਅਧਿਐਨ ਇੱਕ ਮੁੱਢਲੀ ਜਾਂਚ ਹੈ, ਇਸ ਲਈ ਇਹ ਪੰਜਾਬ ਵਿੱਚ ਕੈਂਸਰ ਦੀ ਰੋਕਥਾਮ, ਇਲਾਜ ਅਤੇ ਭਵਿੱਖ ਦੀ ਯੋਜਨਾਬੰਦੀ ਵਿੱਚ ਮੋਹਰੀ ਭੂਮਿਕਾ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰ ਸਕਦਾ ਹੈ।

*ਪੰਜਾਬ ਦੇ ਕਰੀਬ 1 ਦਰਜਨ ਪਿੰਡ ਕੈਂਸਰ ਵਰਗੀਆਂ ਭਿਆਨਕ ਬਿਮਾਰੀਆਂ ਨਾਲ ਪੀੜਤ

 ਪੰਜਾਬ ਹਰਿਆਣਾ ਬਾਰਡਰ 'ਤੇ ਸਥਿਤ ਪੰਜਾਬ ਦੇ ਕਰੀਬ 1 ਦਰਜਨ ਪਿੰਡ ਅਜਿਹੇ ਹਨ, ਜਿੱਥੇ ਪੀਣ ਯੋਗ ਪਾਣੀ ਨਾ ਹੋਣ ਕਾਰਨ ਕੈਂਸਰ ਵਰਗੀਆਂ ਭਿਆਨਕ ਬਿਮਾਰੀਆਂ ਤੇਜ਼ੀ ਨਾਲ ਫੈਲ ਰਹੀਆਂ ਹਨ। ਬਠਿੰਡਾ ਦੇ ਹਲਕਾ ਤਲਵੰਡੀ ਸਾਬੋ ਵਿਚਲੇ ਇਨ੍ਹਾਂ ਪਿੰਡਾਂ ਵਿਚਲੀ ਸਮੱਸਿਆ ਸਿਆਸੀ ਪਾਰਟੀਆਂ ਲਈ ਕੋਈ ਮੁੱਦਾ ਨਹੀਂ ਰਹੀ ਪਿੰਡ ਦੀ ਗਲੀਆਂ ਨਾਲੀਆਂ ਨੂੰ ਵਿਕਾਸ ਦੱਸਣ ਵਾਲੀਆਂ ਸਿਆਸੀ ਪਾਰਟੀਆਂ ਵੱਲੋਂ ਕੈਂਸਰ ਪੀੜਤਾਂ ਦੀ ਸਾਰ ਨਹੀਂ ਲਈ ਗਈ।ਜਿਸ ਕਾਰਨ ਕੈਂਸਰ ਦੀ ਬਿਮਾਰੀ ਤੇਜ਼ੀ ਨਾਲ ਫੈਲ ਰਹੀ ਹੈ ਅਤੇ ਲੋਕ ਇਲਾਜ ਕਰਵਾਉਣ ਲਈ ਲੱਖਾਂ ਰੁਪਏ ਖਰਚ ਕਰਨ ਲਈ ਮਜਬੂਰ ਹਨ। ਕੈਂਸਰ ਪੀੜਤਾਂ ਨੇ ਪਿੰਡ ਦਾ ਨਾਂ ਨਾ ਛਾਪਣ ਦੀ ਸ਼ਰਤ 'ਤੇ ਗੱਲਬਾਤ ਕਰਦਿਆਂ ਕਿਹਾ ਕਿ ਸਾਰੀਆਂ ਸਿਆਸੀ ਪਾਰਟੀਆਂ ਵੱਲੋਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਸ਼ਾਇਦ ਵੋਟਰ ਨਹੀਂ ਸਮਝਿਆ ਜਾਂਦਾ।

*ਮਾਲਵੇ ਵਿੱਚ ਵੱਧ ਰਹੇ ਕੈਂਸਰ ਦੇ ਮਾਮਲੇ

ਦੱਖਣੀ ਮਾਲਵਾ ਖੇਤਰ, ਜਿਸ ਨੂੰ ਸੂਬੇ ਦੀ ਕਪਾਹ ਪੱਟੀ ਵਜੋਂ ਵੀ ਜਾਣਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਵਿੱਚ ਕੈਂਸਰ ਦੇ ਮਰੀਜ਼ਾਂ ਦੀ ਗਿਣਤੀ ਬਹੁਤ ਜ਼ਿਆਦਾ ਹੈ, ਅਤੇ ਇਹ ਦੀ ਗਿਣਤੀ ਹਰ ਸਾਲ ਵੱਧ ਰਹੀ ਹੈ। 82,000 ਤੋਂ ਵੱਧ ਮਰੀਜ਼ਾਂ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਮਾਲਵਾ ਖੇਤਰ ਦੇ ਸਨ, ਨੇ ਪਿਛਲੇ ਸਾਲ ਬਠਿੰਡਾ ਦੇ ਐਡਵਾਂਸਡ ਕੈਂਸਰ ਇੰਸਟੀਚਿਊਟ ਤੋਂ ਇਲਾਜ ਕਰਵਾਇਆ, ਜੋ ਛੇ ਸਾਲ ਪਹਿਲਾਂ ਸਥਾਪਿਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ। ਸੰਸਥਾ ਨੇ 2016 ਵਿੱਚ 11,000, 2017 ਵਿੱਚ 27,000, 2018 ਵਿੱਚ 39,400, 2019 ਵਿੱਚ 48,000 ਅਤੇ 2020 ਵਿੱਚ 60,000 ਮਰੀਜ਼  ਕੈਂਸਰ ਪੀੜਤ ਦੇਖੇ।

ਮਾਹਿਰਾਂ ਦਾ ਦਾਅਵਾ ਹੈ ਕਿ ਖੋਜ ਅਧਿਐਨਾਂ ਤੋਂ ਇਹ ਗੱਲ ਸਾਹਮਣੇ ਆਈ ਹੈ ਕਿ ਮਾਲਵਾ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਇਹ ਬਿਮਾਰੀ ਮੁੱਖ ਤੌਰ 'ਤੇ ਖੇਤੀਬਾੜੀ ਵਿੱਚ ਕੀਟਨਾਸ਼ਕਾਂ ਅਤੇ ਹੋਰ ਰਸਾਇਣਾਂ ਦੀ ਲਗਾਤਾਰ ਵਰਤੋਂ ਕਾਰਨ ਫੈਲੀ ਹੈ।ਸੈਂਟਰਲ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਆਫ਼ ਪੰਜਾਬ ਦੁਆਰਾ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤੇ ਗਏ  2018 ਦੇ ਅਧਿਐਨ ਵਿੱਚ ਪਾਇਆ ਗਿਆ ਸੀ ਕਿ ਕੈਲਸ਼ੀਅਮ, ਮੈਗਨੀਸ਼ੀਅਮ, ਸੋਡੀਅਮ, ਨਾਈਟ੍ਰੇਟ ਅਤੇ ਫਲੋਰਾਈਡ ਦੀ ਗਾੜ੍ਹਾਪਣ ਪ੍ਰਵਾਨਿਤ ਸੀਮਾ ਤੋਂ ਵੱਧ ਹੈ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਮਾਲਵਾ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ 80.3 ਪ੍ਰਤੀਸ਼ਤ ਧਰਤੀ ਹੇਠਲੇ ਪਾਣੀ ਨੂੰ ਪੀਣ ਲਈ ਅਣਉਚਿਤ ਹੈ।

ਐਡਵਾਂਸਡ ਕੈਂਸਰ ਇੰਸਟੀਚਿਊਟ ਦੇ ਡਾਇਰੈਕਟਰ, ਡਾ: ਦੀਪਕ ਅਰੋੜਾ ਨੇ ਇਸ ਗੱਲ 'ਤੇ ਜ਼ੋਰ ਦਿੱਤਾ ਕਿ ਬਿਮਾਰੀ ਦਾ ਜਲਦੀ ਪਤਾ ਲਗਾਉਣ  ਤੇ ਜਾਂਚ ਨਾਲ ਸਫਲ ਇਲਾਜ ਦੀਆਂ ਸੰਭਾਵਨਾਵਾਂ ਵਿੱਚ ਵਧੇਰੇ ਸੁਧਾਰ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ। ਡਾ ਅਰੋੜਾ ਨੇ ਕਿਹਾ, ਅਸੀਂ ਇਸ ਬਿਮਾਰੀ ਬਾਰੇ ਜਾਗਰੂਕਤਾ ਪੈਦਾ ਕਰ ਰਹੇ ਹਾਂ, ਅਤੇ ਇਹੀ ਕਾਰਨ ਹੈ ਕਿ ਵੱਡੀ ਗਿਣਤੀ ਵਿੱਚ ਲੋਕ ਸਾਡੇ ਸੰਸਥਾਨ ਵਿੱਚ ਆ ਰਹੇ ਹਨ। ਪਹਿਲਾਂ, ਉਹ ਕੈਂਸਰ ਦੇ ਇਲਾਜ ਲਈ ਬੀਕਾਨੇਰ ਵਰਗੀਆਂ ਦੂਰ-ਦੁਰਾਡੇ ਥਾਵਾਂ 'ਤੇ ਜਾ ਰਹੇ ਸਨ।

ਕੈਂਸਰ ਇੰਸਟੀਚਿਊਟ ਦੇ ਐਸੋਸੀਏਟ ਪ੍ਰੋਫੈਸਰ ਡਾ. ਕਰੁਣਾ ਸਿੰਘ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਔਰਤਾਂ ਦੇ ਮਰੀਜ਼ਾਂ ਵਿੱਚ ਛਾਤੀ ਅਤੇ ਬੱਚੇਦਾਨੀ ਦੇ ਮੂੰਹ ਦਾ ਕੈਂਸਰ ਆਮ ਹੈ, ਜਦੋਂ ਕਿ ਨੌਜਵਾਨਾਂ ਵਿੱਚ ਸਿਰ ਅਤੇ ਗਰਦਨ ਦਾ ਕੈਂਸਰ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਹੈ। ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਵਿੱਤੀ ਸਹਾਇਤਾ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰਨ ਲਈ, ਰਾਜ ਸਰਕਾਰ ਨੇ 2013 ਵਿੱਚ ਮੁੱਖ ਮੰਤਰੀ ਪੰਜਾਬ ਕੈਂਸਰ ਰਾਹਤ ਕੋਸ਼ ਯੋਜਨਾ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤੀ ਸੀ। ਇਸ ਯੋਜਨਾ ਤਹਿਤ ਹਰੇਕ ਕੈਂਸਰ ਦੇ ਮਰੀਜ਼ ਦੇ ਇਲਾਜ ਲਈ 1.5 ਲੱਖ ਰੁਪਏ ਤੱਕ ਦੀ ਰਾਸ਼ੀ ਉਪਲਬਧ ਕਰਵਾਈ ਜਾਂਦੀ ਹੈ।

*ਪੰਜਾਬ ’ਚ ਨਿਆਣੇ ਤੇ ਸਿਆਣੇ ਵੀ ਕੈਂਸਰ ਦੀ ਮਾਰ ਤੋਂ ਨਹੀਂ ਬਚ ਸਕੇ

ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਬੱਚਿਆਂ ਨੇ ਬਸਤੇ ਚੁੱਕ ਸਕੂਲਾਂ ’ਚ ਜਾਣਾ ਸੀ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਇਲਾਜ ਲਈ ਹਸਪਤਾਲਾਂ ’ਚ ਜਾਣਾ ਪੈ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਤ੍ਰਾਸਦੀ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਬੱਚਿਆਂ ਦੇ ਇਲਾਜ ’ਚ ਲੱਗੇ ਮਾਪੇ ਉਸ ਤੋਂ ਵੀ ਵੱਡਾ ਦੁੱਖ ਭੋਗ ਰਹੇ ਹਨ।ਭਾਈ ਘਨ੍ਹੱਈਆ ਕੈਂਸਰ ਰੋਕੋ ਸੇਵਾ ਸੁਸਾਇਟੀ ਵੱਲੋਂ ਪ੍ਰਾਪਤ ਆਰਟੀਆਈ ਸੂਚਨਾ ਅਨੁਸਾਰ ਫ਼ਰੀਦਕੋਟ ਦੇ ਗੁਰੂ ਗੋਬਿੰਦ ਸਿੰਘ ਮੈਡੀਕਲ ਕਾਲਜ ਵਿੱਚ 2009 ਤੋਂ ਦਸੰਬਰ 2021 ਤੱਕ ਕੈਂਸਰ ਪੀੜਤ 375 ਬੱਚੇ ਇਲਾਜ ਲਈ ਆਏ ਸਨ। ਇੱਕ ਕਾਲਜ ਅਧਿਆਪਕ ਵਿਸ਼ਾਲ ਮੌੜ ਨੇ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਉਸ ਦੀ ਇੱਕ ਸਾਲ ਦੀ ਭਤੀਜੀ ਕੈਂਸਰ ਤੋਂ ਪੀੜਤ ਹੈ ਜਿਸ ਦਾ ਇਲਾਜ ਪੀਜੀਆਈ ਵਿਚ ਚੱਲ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਲੁਧਿਆਣਾ ਦੇ ਸੀਐੱਮਸੀ ਹਸਪਤਾਲ ’ਚ ਡੇਢ ਸਾਲ ਵਿੱਚ 11 ਬੱਚੇ ਇਲਾਜ ਲਈ ਆ ਚੁੱਕੇ ਹਨ। ਬਠਿੰਡਾ ’ਚ ਐਡਵਾਂਸਡ ਕੈਂਸਰ ਇੰਸਟੀਚਿਊਟ ਹੈ ਜਿੱਥੇ ਛੇ ਸਾਲਾਂ ਅੰਦਰ ਤਕਰੀਬਨ 2.60 ਲੱਖ ਮਰੀਜ਼ ਇਲਾਜ ਕਰਾ ਚੁੱਕੇ ਹਨ। ਡਾ. ਦੀਪਕ ਅਰੋੜਾ ਨੇ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਕੈਂਸਰ ਦੀ ਮਾਰ ਤੋਂ ਛੋਟੇ ਬੱਚੇ ਵੀ ਨਹੀਂ ਬਚੇ ਹਨ। ਪਹਿਲਾਂ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਮਰੀਜ਼ਾਂ ਨੂੰ ਇਲਾਜ ਲਈ ਬੀਕਾਨੇਰ ਜਾਣਾ ਪੈਂਦਾ ਸੀ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਲਈ ਐਡਵਾਂਸਡ ਕੈਂਸਰ ਇੰਸਟੀਚਿਊਟ ਵੱਡਾ ਸਹਾਰਾ ਬਣ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਗੰਭੀਰ ਬਿਮਾਰੀਆਂ ਦੀ ਚਪੇਟ ’ਚ ਆਉਣ ਕਰਕੇ ਬਠਿੰਡਾ ਹੁਣ ਮੈਡੀਕਲ ਹੱਬ ਵਜੋਂ ਵੀ ਉੱਭਰ ਰਿਹਾ ਹੈ।

*ਕੈਂਸਰ ਦੇ ਮਾਮਲੇ ਕਿਉਂ ਵੱਧ ਰਹੇ ਹਨ

ਡਾ. ਹਰੀਸ਼ ਪੀ, ਸਲਾਹਕਾਰ - ਮੈਡੀਕਲ ਓਨਕੋਲੋਜੀ ਦਾ ਮੰਨਣਾ ਹੈ , ਕੀ ਤੁਸੀਂ ਕਦੇ-ਕਦੇ ਇਹ ਵੀ ਸੋਚਦੇ ਹੋ ਕਿ ਵਿਗਿਆਨ ਨੇ ਕੈਂਸਰ ਖੋਜ, ਰੋਕਥਾਮ ਅਤੇ ਇਲਾਜ ਦੇ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਕਾਫ਼ੀ ਤਰੱਕੀ ਕੀਤੀ ਹੈ, ਭਾਵੇਂ ਕਿ ਇੰਨੇ ਸਾਰੇ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਕੈਂਸਰ ਦਾ ਪਤਾ ਕਿਉਂ ਲੱਗ ਰਿਹਾ ਹੈ?  ਇੰਡੀਅਨ ਕੌਂਸਲ ਆਫ ਮੈਡੀਕਲ ਰਿਸਰਚ (ICMR) ਅਤੇ ਨੈਸ਼ਨਲ ਸੈਂਟਰ ਫਾਰ ਡਿਜ਼ੀਜ਼ ਇਨਫੋਰਮੈਟਿਕਸ ਐਂਡ ਰਿਸਰਚ (NCDIR), ਬੈਂਗਲੁਰੂ ਦੁਆਰਾ ਜਾਰੀ ਕੀਤੀ ਗਈ ਤਾਜ਼ਾ ਕੈਂਸਰ ਰਿਪੋਰਟ ਭਾਰਤ ਦੇ ਕੈਂਸਰ ਦੇ ਮਾਮਲਿਆਂ ਵਿੱਚ ਤੇਜ਼ੀ ਨਾਲ ਵਾਧੇ ਦੀ ਪੁਸ਼ਟੀ ਕਰਦੀ ਹੈ, ਅੰਦਾਜ਼ਾ ਲਗਾਇਆ ਗਿਆ ਹੈ ਕਿ ਅਗਲੇ ਪੰਜ ਸਾਲਾਂ ਵਿੱਚ ਇਹ 12% ਹੋਰ ਵਧ ਸਕਦਾ ਹੈ।

 ਨੈਸ਼ਨਲ ਕੈਂਸਰ ਰਜਿਸਟਰੀ ਪ੍ਰੋਗਰਾਮ ਰਿਪੋਰਟ 2020 ਵਿੱਚ ਸਾਹਮਣੇ ਆਏ ਅੰਕੜਿਆਂ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਮਰਦਾਂ ਵਿੱਚ ਕੈਂਸਰ ਦੀਆਂ ਘਟਨਾਵਾਂ 2020 ਵਿੱਚ 679,421 ਅਤੇ 2025 ਵਿੱਚ 763,575 ਹੋਣ ਦਾ ਅਨੁਮਾਨ ਹੈ, ਜਦੋਂ ਕਿ ਔਰਤਾਂ ਵਿੱਚ, ਇਹ 2020 'ਚ 712,758 ਸੀ ਜਿਸ ਦੀ ਗਿਣਤੀ 'ਚ ਹੁਣ ਤੱਕ ਵਾਧਾ ਪਾਇਆ ਗਿਆ ਹੈ। ਉਹਨਾਂ ਨੇ ਅੱਗੇ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਮੂੰਹ, ਫੇਫੜੇ ਅਤੇ ਕੋਲੋਰੈਕਟਲ ਕੈਂਸਰ ਦੀ ਬਿਮਾਰੀ ਮਰਦਾਂ ਵਿੱਚ ਸਭ ਤੋਂ ਆਮ ਪਾਈ ਗਈ ਸੀ।

 ਜਦੋਂ ਅਸੀਂ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਕੈਂਸਰ ਦੀਆਂ ਵੱਧ ਰਹੀਆਂ ਘਟਨਾਵਾਂ ਬਾਰੇ ਗੱਲ ਕਰਦੇ ਹਾਂ, ਤਾਂ ਇਹ ਜਾਣਨਾ ਵੀ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਹੈ ਕਿ ਕੈਂਸਰ ਇੱਕ ਬਿਮਾਰੀ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਬਜ਼ੁਰਗ ਆਬਾਦੀ ਨੂੰ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਕਰਦਾ ਹੈ।  ਉੱਚ ਜੀਵਨ ਸੰਭਾਵਨਾ ਦਾ ਅਰਥ ਹੈ ਉੱਚ ਕੈਂਸਰ ਦਰਾਂ।  "ਲੰਬੀ ਉਮਰ ਦੀ ਸੰਭਾਵਨਾ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਸਮੁੱਚੇ ਕੈਂਸਰ ਦੀਆਂ ਘਟਨਾਵਾਂ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਵੱਡਾ ਯੋਗਦਾਨ ਹੈ।  ਜਿਵੇਂ-ਜਿਵੇਂ ਲੋਕ ਉਮਰ ਦੇ ਹੁੰਦੇ ਹਨ, ਉਹ ਇਮਿਊਨੋ-ਕੰਪਰੋਮਾਈਜ਼ਡ ਹੁੰਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਅਕਸਰ ਕੈਂਸਰ ਦੇ ਜੋਖਮਾਂ ਦਾ ਸ਼ਿਕਾਰ ਹੋ ਜਾਂਦੇ ਹਨ।"  ਸਧਾਰਨ ਰੂਪ ਵਿੱਚ, ਜਿਵੇਂ-ਜਿਵੇਂ ਅਸੀਂ ਬੁੱਢੇ ਹੋ ਜਾਂਦੇ ਹਾਂ, ਸਾਡੇ ਸਰੀਰ ਵਿੱਚ ਨੁਕਸ ਪੈਦਾ ਹੋਣ ਦੇਣ ਲਈ ਲੰਬਾ ਸਮਾਂ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਸਰੀਰ ਸਾਡੇ ਜੀਨਾਂ ਵਿੱਚ ਇਹਨਾਂ ਨੁਕਸਾਂ ਨੂੰ ਇਕੱਠਾ ਕਰਦਾ ਹੈ, ਕੈਂਸਰ ਦਾ ਖ਼ਤਰਾ ਕਾਫ਼ੀ ਵੱਧ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।  ਇੱਕ ਔਸਤ ਭਾਰਤੀ ਬਾਲਗ ਦੀ ਉਮਰ 50 ਸਾਲ ਪਹਿਲਾਂ 47 ਸਾਲ ਸੀ, ਅਤੇ ਹੁਣ ਇਹ 69 ਸਾਲ ਹੈ।  ਜਿਵੇਂ-ਜਿਵੇਂ ਅਸੀਂ ਵੱਡੇ ਹੁੰਦੇ ਜਾਂਦੇ ਹਾਂ, ਉੱਥੇ ਪਰਿਵਰਤਨ, ਅਤੇ ਨਤੀਜੇ ਵਜੋਂ, ਕੈਂਸਰ ਹੋਣ ਦਾ ਵਧੇਰੇ ਜੋਖਮ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਕਿਹਾ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ ਕਿ ਕੈਂਸਰ ਘੱਟ ਉਮਰ ਵਰਗ ਵਿੱਚ ਵੀ ਤੇਜ਼ੀ ਨਾਲ ਪ੍ਰਚਲਿਤ ਹੋ ਰਿਹਾ ਹੈ, ਜੋ ਕਿ ਇੱਕ ਬਹੁਤ ਹੀ ਚਿੰਤਾਜਨਕ ਰੁਝਾਨ ਹੈ।  ਇਹ ਸਮਝਣ ਦੀ ਲੋੜ ਹੈ ਕਿ ਕੈਂਸਰ ਬਜ਼ੁਰਗਾਂ ਦੇ ਮੁਕਾਬਲੇ ਨੌਜਵਾਨ ਸਰੀਰ ਵਿੱਚ ਬਹੁਤ ਤੇਜ਼ੀ ਨਾਲ ਫੈਲਦਾ ਹੈ।  ਜੇਕਰ ਮੌਜੂਦਾ ਦਰ ਜਾਰੀ ਰਹੀ, ਤਾਂ ਅਸੀਂ 2050 ਤੱਕ ਕੈਂਸਰ ਦੀ ਮਹਾਂਮਾਰੀ ਦੇ ਗਵਾਹ ਹੋ ਸਕਦੇ ਹਾਂ।

 *ਖਾਸ ਕੈਂਸਰ ਦੇ ਖਾਸ ਕਾਰਨ ਹੁੰਦੇ ਹਨ

ਕਿਸੇ ਵੀ ਕੈਂਸਰ ਦਾ ਇੱਕੋ ਕਾਰਨ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦਾ;  ਉਹ ਸਾਰੇ ਬਹੁ-ਫੈਕਟੋਰੀਅਲ ਹਨ, ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਸ਼ੂਗਰ ਅਤੇ ਦਿਲ ਦੀਆਂ ਬਿਮਾਰੀਆਂ।  ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਕੈਂਸਰ ਦੇ ਮਾਮਲਿਆਂ ਵਿੱਚ ਵਾਧੇ ਦੇ ਪਿੱਛੇ ਕਈ ਕਾਰਨ ਹਨ।  ਇਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਕੁਝ ਹਨ ਪੱਛਮੀ ਜੀਵਨ ਸ਼ੈਲੀ ਦਾ ਅਪਣਾਉਣਾ, ਗਲਤ ਖਾਣ-ਪੀਣ ਦੀਆਂ ਆਦਤਾਂ, ਡੇਅਰੀ ਖਪਤ ਵਿੱਚ ਵਾਧਾ (ਦੁੱਧ ਦੇ ਉਤਪਾਦਨ ਵਿੱਚ ਹਾਰਮੋਨ ਦੇ ਕਾਰਨ), ਪ੍ਰੋਸੈਸਡ ਭੋਜਨ, ਭੋਜਨ ਜੋੜਨਾ, ਅਕਸਰ ਮਾਸਾਹਾਰੀ ਭੋਜਨ, ਰਸਾਇਣਕ ਪ੍ਰਦੂਸ਼ਣ, ਕਬਜ਼ ਅਤੇ ਕਸਰਤ ਦੀ ਕਮੀ।  ਪੱਛਮੀ ਦੇਸ਼ਾਂ ਵਿੱਚ ਕੋਲੋਰੈਕਟਲ ਕੈਂਸਰ ਦੀਆਂ ਘਟਨਾਵਾਂ ਸਾਡੀ ਮੌਜੂਦਾ ਘਟਨਾਵਾਂ ਦੇ ਮੁਕਾਬਲੇ 10 ਗੁਣਾ ਹਨ।  ਖੁਰਾਕ ਵਿੱਚ ਤਬਦੀਲੀ ਅਤੇ ਖੇਤੀ ਅਤੇ ਪਸ਼ੂ ਪਾਲਣ ਲਈ ਨਕਲੀ ਹਾਰਮੋਨਸ ਅਤੇ ਕੀਟਨਾਸ਼ਕਾਂ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਇਸ ਪਿੱਛੇ ਮੁੱਖ ਕਾਰਨ ਹੋ ਸਕਦੀ ਹੈ।

 ਪੱਛਮ ਵਿੱਚ ਛਾਤੀ ਦੇ ਕੈਂਸਰ ਦੀਆਂ ਘਟਨਾਵਾਂ ਭਾਰਤ ਦੇਸ਼ ਦੇ ਮੁਕਾਬਲੇ 20 ਗੁਣਾ ਜ਼ਿਆਦਾ ਹਨ।  ਉਚਿਤ ਗੱਲ ਇਹ ਹੈ ਕਿ, ਪੱਛਮੀ/ਆਧੁਨਿਕ ਜੀਵਨ ਸ਼ੈਲੀ ਨੂੰ ਅਪਣਾਉਣ ਨਾਲ, ਅਸੀਂ ਤੇਜ਼ੀ ਨਾਲ ਉੱਨਤ ਦੇਸ਼ਾਂ ਦੀ ਗਿਣਤੀ ਦੇ ਨੇੜੇ ਪਹੁੰਚ ਰਹੇ ਹਾਂ।“ਮਾੜੀ ਜੀਵਨਸ਼ੈਲੀ, ਲੰਬੇ ਕੰਮ ਦੇ ਘੰਟੇ, ਵਧਦੀ ਤਣਾਅਪੂਰਨ ਜ਼ਿੰਦਗੀ, ਸਿਗਰਟਨੋਸ਼ੀ, ਸ਼ਰਾਬ ਦਾ ਸੇਵਨ, ਗਰਭ ਨਿਰੋਧ ਦੀ ਵਰਤੋਂ, ਨਪੁੰਸਕਤਾ, ਛਾਤੀ ਦਾ ਦੁੱਧ ਚੁੰਘਾਉਣਾ ਸਭ ਕੁਝ ਛਾਤੀ ਦੇ ਕੈਂਸਰ ਦੇ ਮਾਮਲਿਆਂ ਵਿੱਚ ਯੋਗਦਾਨ ਪਾ ਰਹੇ ਹਨ।  ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ, ਔਰਤਾਂ ਮਰਦਾਂ ਦੇ ਮੁਕਾਬਲੇ ਲੰਬੇ ਸਮੇਂ ਤੱਕ ਜੀਉਂਦੀਆਂ ਹਨ, ਅਤੇ ਇਹ ਕੈਂਸਰ ਹੋਣ ਦੀ ਸੰਭਾਵਨਾ ਨੂੰ ਵੀ ਵਧਾਉਂਦੀ ਹੈ।"

ਜਦੋਂ ਕਿ ਅਸੀਂ ਜਾਣਦੇ ਹਾਂ ਕਿ ਕੈਂਸਰ ਤੋਂ ਬਚਣ ਲਈ ਇੱਕ ਸਰਗਰਮ ਜੀਵਨਸ਼ੈਲੀ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਹੈ, ਕੁਝ ਹੋਰ ਗੈਰ-ਗੱਲਬਾਤ ਨਿਯਮ ਹਨ - ਸਿਗਰਟਨੋਸ਼ੀ ਨਹੀਂ, ਤੰਬਾਕੂ ਨਹੀਂ ਚਬਾਉਣਾ, ਪ੍ਰੋਸੈਸਡ ਭੋਜਨਾਂ ਤੋਂ ਪਰਹੇਜ਼, ਰੋਜ਼ਾਨਾ ਕਸਰਤ ਅਤੇ ਆਖ਼ਰੀ ਪਰ ਘੱਟੋ ਘੱਟ ਨਹੀਂ, ਧਿਆਨ।  ਹਾਲਾਂਕਿ ਸਾਡੇ ਕੋਲ ਕੈਂਸਰ ਦੀ ਮੌਜੂਦਗੀ 'ਤੇ ਤਣਾਅ ਦੇ ਪ੍ਰਭਾਵ ਬਾਰੇ ਸਹੀ ਅੰਕੜੇ ਨਹੀਂ ਹਨ, ਪਰ ਇਸ ਗੱਲ ਦੇ ਪੱਕੇ ਸਬੂਤ ਹਨ ਕਿ ਹਾਈਪਰਟੈਨਸ਼ਨ ਦਾ ਕਾਰਨ ਤਣਾਅ ਕਿਸੇ ਦੇ ਸਰੀਰ ਵਿੱਚ ਤਬਾਹੀ ਮਚਾ ਸਕਦਾ ਹੈ।

ਸਧਾਰਨ ਪਰ ਮੁਸ਼ਕਲ ਜੀਵਨਸ਼ੈਲੀ ਵਿਕਲਪ ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਪ੍ਰੋਸੈਸਡ ਫੂਡ ਤੋਂ ਪਰਹੇਜ਼ ਕਰਨਾ, ਮੋਟਾਪੇ ਤੋਂ ਦੂਰ ਰਹਿਣਾ, ਵਧੀ ਹੋਈ ਕਸਰਤ, ਸਿਗਰਟਨੋਸ਼ੀ ਅਤੇ ਸ਼ਰਾਬ ਤੋਂ ਪਰਹੇਜ਼ ਕਰਨਾ, ਕੈਂਸਰ ਦੀਆਂ ਘਟਨਾਵਾਂ ਨੂੰ 30% ਤੋਂ ਵੱਧ ਘਟਾ ਸਕਦਾ ਹੈ।  ਇਸ ਦਿਨ, ਆਓ ਸਾਰੇ ਸਿਹਤਮੰਦ ਜੀਵਨ ਲਈ ਇਨ੍ਹਾਂ ਜੀਵਨਸ਼ੈਲੀ ਵਿਕਲਪਾਂ ਨੂੰ ਅਪਣਾਉਣ ਦਾ ਸੰਕਲਪ ਕਰੀਏ।

*ਸਮੇਂ ਦੀਆਂ ਸਰਕਾਰਾਂ ਨੇ ਕੀ ਕਦਮ ਚੁੱਕੇ ?

 ਸਰਕਾਰੀ ਅੰਕੜੇ ਦੱਸਦੇ ਨੇ ਕਿ ਮੁੱਖ ਮੰਤਰੀ ਪੰਜਾਬ ਕੈਂਸਰ ਰਾਹਤ ਯੋਜਨਾ ਸਕੀਮ ਦੇ ਤਹਿਤ ਸਾਲ 2019 ਦੇ ਵਿੱਚ ਲਗਪਗ 6122 ਮਰੀਜ਼ਾ ਦੇ ਕੈਂਸਰ ਦੇ ਇਲਾਜ ਲਈ 85 ਕਰੋੜ ਰੁਪਏ ਦੀ ਰਾਸ਼ੀ ਖਰਚੀ ਗਈ, ਕੈਂਸਰ ਦੇ ਇਲਾਜ ਲਈ ਸਮੇਂ ਦੀਆਂ ਸਰਕਾਰਾਂ ਵੱਲੋਂ ਚਲਾਈਆਂ ਗਈਆਂ ਸਕੀਮਾਂ ਤਹਿਤ 1.5 ਲੱਖ ਰੁਪਏ ਤੱਕ ਦੀ ਵਿੱਤੀ ਮਦਦ ਤਜਵੀਜ਼ ਰੱਖੀ ਗਈ ਹੈ।ਸਾਲ ਦਰ ਸਾਲ ਜਾਰੀ ਮੁੱਖ ਮੰਤਰੀ ਕੈਂਸਰ ਰਾਹਤ ਯੋਜਨਾ ਸਕੀਮ ਤਹਿਤ ਫੰਡ 2011 ਤੋਂ ਲੈ ਕੇ ਹੁਣ ਤੱਕ ਰਿਪੋਰਟ:-

2011-12, ਮਰੀਜ਼ਾਂ ਦੀ ਗਿਣਤੀ 6027, ਜਾਰੀ ਕੀਤੀ ਰਕਮ 64,93,85,163/-

2012-13, ਮਰੀਜ਼ਾਂ ਦੀ ਗਿਣਤੀ 5565, ਜਾਰੀ ਕੀਤੀ ਰਕਮ 61,32,51,364/-

2013-14 ਮਰੀਜ਼ਾਂ ਦੀ ਗਿਣਤੀ 8121, ਜਾਰੀ ਕੀਤੀ ਰਕਮ 109,48,20,009/-

2014-15 ਮਰੀਜ਼ਾਂ ਦੀ ਗਿਣਤੀ 8173, ਜਾਰੀ ਕੀਤੀ ਰਕਮ 109,55,89,112/-

2015-16 ਮਰੀਜ਼ਾਂ ਦੀ ਗਿਣਤੀ 8925, ਜਾਰੀ ਕੀਤੀ ਰਕਮ 116,46,46,004/-

2016-17 ਮਰੀਜ਼ਾਂ ਦੀ ਗਿਣਤੀ 8799, ਜਾਰੀ ਕੀਤੀ ਰਕਮ 118,62,77,751/-

2017-18 ਮਰੀਜ਼ਾਂ ਦੀ ਗਿਣਤੀ 7425, ਜਾਰੀ ਕੀਤੀ ਰਕਮ 104,04,58,675/-

2018-19 ਮਰੀਜ਼ਾਂ ਦੀ ਗਿਣਤੀ 7378, ਜਾਰੀ ਕੀਤੀ ਰਕਮ 108,88,49,903/-

2019-20 ਮਰੀਜ਼ਾਂ ਦੀ ਗਿਣਤੀ 3285, ਜਾਰੀ ਕੀਤੀ ਰਕਮ 42,87,29,483/-

ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਨਰਿੰਦਰ ਮੋਦੀ ਵੱਲੋਂ ਪੰਜਾਬ 'ਚ ਹੋਮੀ ਭਾਭਾ ਕੈਂਸਰ ਹਸਪਤਾਲ (Homi Bhabha Cancer Hospital) ਦਾ ਉਦਘਾਟਨ

ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਨਰਿੰਦਰ ਮੋਦੀ ਨੇ ਪੰਜਾਬ ਦੇ ਮੋਹਾਲੀ ਜ਼ਿਲ੍ਹੇ ਦੇ ਮੁੱਲਾਂਪੁਰ ਵਿਖੇ ਹੋਮੀ ਭਾਭਾ ਕੈਂਸਰ ਹਸਪਤਾਲ ਅਤੇ ਖੋਜ ਕੇਂਦਰ ਦਾ ਉਦਘਾਟਨ ਕੀਤਾ। ਹੋਮੀ ਭਾਭਾ ਕੈਂਸਰ ਹਸਪਤਾਲ ਅਤੇ ਖੋਜ ਕੇਂਦਰ ਇੱਕ 300 ਬਿਸਤਰਿਆਂ ਦੀ ਸਹੂਲਤ ਵਾਲਾ ਹੈ। ਇੱਥੇ ਸਰਜਰੀ, ਕੀਮੋਥੈਰੇਪੀ, ਇਮਯੂਨੋਥੈਰੇਪੀ ਵਰਗੀਆਂ ਹਰ ਉਪਲਬਧ ਇਲਾਜ ਵਿਧੀਆਂ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰਕੇ ਹਰ ਕਿਸਮ ਦੇ ਕੈਂਸਰ ਦਾ ਇਲਾਜ ਕਰਨ ਲਈ ਐਮਆਰਆਈ, ਮੈਮੋਗ੍ਰਾਫੀ, ਡਿਜੀਟਲ ਰੇਡੀਓਗ੍ਰਾਫੀ ਅਤੇ ਬ੍ਰੈਕੀਥੈਰੇਪੀ ਵਰਗੀਆਂ ਅਤਿ-ਆਧੁਨਿਕ ਸਹੂਲਤਾਂ ਨਾਲ ਲੈਸ ਹੈ ਅਤੇ ਨਾਲ ਹੀ ਬੋਨ ਮੈਰੋ ਟ੍ਰਾਂਸਪਲਾਂਟ ਵੀ ਹੈ।

ਇਹ ਹਸਪਤਾਲ ਟਾਟਾ ਮੈਮੋਰੀਅਲ ਸੈਂਟਰ ਦੁਆਰਾ 660 ਕਰੋੜ ਰੁਪਏ ਦੀ ਲਾਗਤ ਨਾਲ ਬਣਾਇਆ ਗਿਆ ਹੈ।ਇਹ ਹਸਪਤਾਲ ਨਾ ਸਿਰਫ਼ ਪੰਜਾਬ ਦੇ ਸਗੋਂ ਜੰਮੂ-ਕਸ਼ਮੀਰ, ਹਿਮਾਚਲ ਪ੍ਰਦੇਸ਼, ਹਰਿਆਣਾ, ਉੱਤਰਾਖੰਡ ਅਤੇ ਰਾਜਸਥਾਨ ਦੇ ਮਰੀਜ਼ਾਂ ਲਈ ਤੀਜੇ ਦਰਜੇ ਦੀ ਦੇਖਭਾਲ ਕੇਂਦਰ ਵਜੋਂ ਕੰਮ ਕਰੇਗਾ।

ਸਰਬਜੀਤ ਕੌਰ ਸਰਬ