ਕੈਨੇਡੀਅਨ ਰਿਪੁਦਮਨ ਸਿੰਘ ਮਲਿਕ ਦਾ ਜੀਵਨ ਬਣਿਆ ਇਕ ਬੁਝਾਰਤ ਤੇ ਹੱਤਿਆ ਇਕ ਰਹੱਸ

1985 ਵਿੱਚ ਏਅਰ ਇੰਡੀਆ ਦੇ ਕਨਿਸ਼ਕ ਕਾਂਡ ਕੈਨੇਡਾ ਅਤੇ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਬੁਝਾਰਤ ਬਣਿਆ ਹੋਇਆ ਹੈ।

ਕੈਨੇਡਾ ਵਿੱਚ 14 ਜੁਲਾਈ ਨੂੰ ਗੋਲੀ ਮਾਰ ਕੇ ਕਤਲ ਕੀਤੇ ਗਏ ਸਿੱਖ ਰਿਪੁਦਮਨ ਸਿੰਘ ਮਲਿਕ ਹਮੇਸ਼ਾ ਹੀ ਵਿਵਾਦਾਂ ਵਿੱਚ ਘਿਰੇ ਰਹਿੰਦੇ ਸਨ। ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਵਿੱਚ ਪੈਦਾ ਹੋਇਆ ਅਤੇ ਪੰਜਾਬ ਦੇ ਫਿਰੋਜ਼ਪੁਰ ਜ਼ਿਲ੍ਹੇ ਵਿੱਚ ਵੱਡਾ ਹੋਇਆ ਮਲਿਕ ਸ਼ੁਰੂ ਵਿੱਚ ਯੂਕੇ ਚਲਾ ਗਿਆ ਸੀ ਪਰ ਛੇਤੀ ਹੀ ਕੈਨੇਡਾ ਚਲਾ ਗਿਆ। ਜਦੋਂ ਸਿੱਖ ਭਾਈਚਾਰੇ ਵਿੱਚ ਉਸਦਾ ਵਿੱਤੀ ਪ੍ਰਭਾਵ ਅਤੇ ਸਮਾਜਿਕ ਰੁਤਬਾ ਵਧਿਆ ਇਸ ਦੇ ਨਾਲ ਹੀ ਉਹ ਕਈ ਵਿਵਾਦਾਂ ਵਿੱਚ ਉਲਝਿਆ ਰਿਹਾ, 75 ਸਾਲਾ ਰਿਪੁਦਮਨ ਸਿੰਘ ਮਲਿਕ 'ਤੇ 23 ਜੂਨ, 1985 ਨੂੰ ਫਲਾਈਟ ਏਆਈ 182 ਦੇ ਅੱਤਵਾਦੀ ਬੰਬ ਧਮਾਕੇ ਵਿਚ ਸ਼ਾਮਲ ਹੋਣ ਦਾ ਦੋਸ਼ ਸੀ, ਜਿਸ ਵਿਚ ਸਵਾਰ 329 ਯਾਤਰੀਆਂ ਅਤੇ ਚਾਲਕ ਦਲ ਦੇ ਮੈਂਬਰਾਂ ਦੀ ਜਾਨ ਗਈ ਸੀ। ਹਾਲਾਂਕਿ 2005 ਵਿੱਚ ਕੈਨੇਡਾ ਦੀ ਇੱਕ ਅਦਾਲਤ ਨੇ ਉਸਨੂੰ ਬਰੀ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਸੀ।

ਕੈਨੇਡਾ ਦੇ ਇਤਿਹਾਸ ਵਿੱਚ ਸਭ ਤੋਂ ਘਾਤਕ ਹਮਲਿਆਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ, ਏਅਰ ਇੰਡੀਆ ਬੰਬ ਧਮਾਕਾ ਸੀ ਜਿਸ ਵਿੱਚ 268 ਕੈਨੇਡੀਅਨਾਂ ਦੀ ਜਾਨ ਗਈ, ਇਸ ਘਟਨਾ ਨੂੰ ਕਨਿਸ਼ਕ ਬੰਬ ਕਾਂਡ ਵੀ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਕਨਿਸ਼ਕ ਬੰਬ ਕਾਂਡ 23 ਜੂਨ, 1985 ਨੂੰ, ਮਾਂਟਰੀਅਲ ਤੋਂ ਲੰਡਨ ਲਈ ਉਡਾਣ ਭਰਨ ਵਾਲੀ ਏਅਰ ਇੰਡੀਆ ਫਲਾਈਟ 182 ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਬੰਬ ਵਿਸਫੋਟ ਹੋਇਆ, ਜਿਸ ਦੀ ਆਖਰੀ ਮੰਜ਼ਿਲ ਨਵੀਂ ਦਿੱਲੀ ਸੀ। ਇਹ ਇੱਕ ਬੋਇੰਗ 747 ਚੌੜੇ ਸਰੀਰ ਵਾਲਾ ਜੰਬੋ ਜੈੱਟ ਸੀ, ਜਿਸਦਾ ਨਾਮ ਕਨਿਸ਼ਕ ਸੀ। ਇਹ ਆਇਰਿਸ਼ ਹਵਾਈ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਅਟਲਾਂਟਿਕ ਮਹਾਂਸਾਗਰ ਦੇ ਉੱਪਰ ਫਟ ਗਿਆ ਜਦੋਂ ਜਹਾਜ਼ 31,000 ਫੁੱਟ ਦੀ ਉਚਾਈ 'ਤੇ ਜਾ ਰਿਹਾ ਸੀ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਸਵਾਰ ਸਾਰੇ 329 ਲੋਕ ਮਾਰੇ ਗਏ - 268 ਕੈਨੇਡੀਅਨ ਨਾਗਰਿਕ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਭਾਰਤੀ ਮੂਲ ਦੇ ਸਨ, 27 ਬ੍ਰਿਟਿਸ਼ ਅਤੇ 24 ਭਾਰਤੀ ਸਨ। ਇੱਕ ਹੋਰ ਬੰਬ ਵੈਨਕੂਵਰ ਵਿੱਚ ਨਰੀਤਾ, ਟੋਕੀਓ ਲਈ ਕੈਨੇਡੀਅਨ ਪੈਸੀਫਿਕ ਫਲਾਈਟ ਵਿੱਚ ਚੈੱਕ ਇਨ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ, ਜੋ ਕਿ ਬੈਂਕਾਕ ਅਤੇ ਫਿਰ ਭਾਰਤ ਲਈ ਨਿਰਧਾਰਿਤ ਏਅਰ ਇੰਡੀਆ ਦੀ ਫਲਾਈਟ AI 310 ਵਿੱਚ ਤਬਦੀਲ ਕੀਤਾ ਜਾਣਾ ਸੀ। ਇਹ ਬੰਬ ਨਾਰੀਤਾ ਹਵਾਈ ਅੱਡੇ ਦੇ ਬੈਗੇਜ ਹੈਂਡਲਿੰਗ ਰੂਮ ਵਿੱਚ ਸਮੇਂ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਹੀ ਫਟ ਗਿਆ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਦੋ ਸਮਾਨ ਸੰਭਾਲਣ ਵਾਲੇ ਮਾਰੇ ਗਏ। ਕਿਉਂਕਿ ਦੋਵੇਂ ਬੰਬ ਧਮਾਕੇ ਆਪਸ ਵਿੱਚ ਜੁੜੇ ਹੋਏ ਸਨ, ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ ਕਨਿਸ਼ਕ ਬੰਬ ਧਮਾਕਿਆਂ ਵਜੋਂ ਜਾਣਿਆ ਜਾਂਦਾ ਸੀ।

ਇਸ ਕਾਂਡ ਵਿਚ ਮਲਿਕ ਅਤੇ ਦੋ ਹੋਰ - ਇੰਦਰਜੀਤ ਸਿੰਘ ਰਿਆਤ ਅਤੇ ਅਜਾਇਬ ਸਿੰਘ ਬਾਗੜੀ - ਇਸ ਕੇਸ ਦੇ ਮੁੱਖ ਦੋਸ਼ੀ ਸਨ। ਜਦੋਂ ਕਿ ਰਿਆਤ ਨੂੰ ਦੋਸ਼ੀ ਠਹਿਰਾਇਆ ਗਿਆ ਸੀ - ਅਤੇ 2016 ਵਿੱਚ ਜੇਲ੍ਹ ਤੋਂ ਰਿਹਾ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ - ਬਾਗੜੀ ਨੂੰ ਬਰੀ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਸੀ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਤਿੰਨੋਂ ਸਿੱਖ ਕੈਨੇਡੀਅਨ ਨਾਗਰਿਕ ਸਨ।

ਕਨੈਡਾ ਦਾ ਅਮੀਰ ਵਪਾਰੀ ਸਿੱਖ, ਰਿਪੁਦਮਨ ਸਿੰਘ ਮਲਿਕ ਹਾਲ ਹੀ ਵਿੱਚ ਉਸ ਸਮੇਂ ਸੁਰਖੀਆਂ ਵਿੱਚ ਆਇਆ ਸੀ ਜਦੋਂ ਉਸਨੇ ਪੰਜਾਬ ਵਿਧਾਨ ਸਭਾ ਚੋਣਾਂ ਤੋਂ ਇੱਕ ਮਹੀਨਾ ਪਹਿਲਾਂ 17 ਜਨਵਰੀ, 2022 ਨੂੰ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਨਰਿੰਦਰ ਮੋਦੀ ਨੂੰ ਇੱਕ ਪੱਤਰ ਲਿਖਿਆ ਸੀ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਸਿੱਖਾਂ ਦੀਆਂ ਲੰਬਿਤ ਮੰਗਾਂ ਦੇ ਨਿਪਟਾਰੇ ਲਈ ਪਹਿਲਕਦਮੀ ਕਰਨ ਲਈ ਉਸਦੀ ਪ੍ਰਸ਼ੰਸਾ ਕੀਤੀ ਸੀ।ਪੱਤਰ ਵਿੱਚ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਕਾਲੀ ਸੂਚੀ ਵਿੱਚੋਂ ਕੁਝ ਸਿੱਖਾਂ ਦੇ ਨਾਂ ਹਟਾਉਣ ਲਈ ਮੋਦੀ ਦਾ ਧੰਨਵਾਦ ਕੀਤਾ ਜਿਸ ਕਾਰਨ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਭਾਰਤ ਆਉਣ ਤੋਂ ਰੋਕਿਆ ਗਿਆ। ਉਸਨੇ ਸਿੱਖ ਭਾਈਚਾਰੇ ਦੇ ਕੁਝ "ਭਾਰਤ ਵਿਰੋਧੀ ਮੈਂਬਰਾਂ" 'ਤੇ ਮੋਦੀ ਦੇ ਖਿਲਾਫ "ਸੰਗਠਿਤ ਮੁਹਿੰਮ" ਚਲਾਉਣ ਦਾ ਦੋਸ਼ ਵੀ ਲਗਾਇਆ। ਰਿਪੁਦਮਨ ਸਿੰਘ ਮਲਿਕ ਦੀ ਅਜਿਹੀ ਕਾਰਗੁਜ਼ਾਰੀ ਨੇ ਬ੍ਰਿਟਿਸ਼ ਕੋਲੰਬੀਆ ਦੇ ਸਰੀ ਵਿੱਚ ਵਾਪਸੀ ਤੇ ਮੋਦੀ ਦੀ ਪ੍ਰਸ਼ੰਸਾ ਕਾਰਨ ਸਿੱਖਾਂ ਦੇ ਇੱਕ ਹਿੱਸੇ ਨੇ ਰਿਪੁਦਮਨ ਸਿੰਘ ਮਲਿਕ 'ਤੇ ਸਿੱਖ 'ਕੌਮ' ਪ੍ਰਤੀ ਗੱਦਾਰੀ ਦਾ ਦੋਸ਼ ਲਗਾਇਆ ਸੀ।

ਸਰੀ ਤੋਂ ਪੱਤਰਕਾਰ ਗੁਰਪ੍ਰੀਤ ਸਿੰਘ ਨੇ ਇਕ ਮੀਡੀਆ ਚੈਨਲ ਨੂੰ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਜਦੋਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਮਲਿਕ ਨੂੰ ਇਕ ਇੰਟਰਵਿਊ ਦੌਰਾਨ ਬੱਬਰ ਖਾਲਸਾ ਨੂੰ ਫੰਡ ਦੇਣ ਬਾਰੇ ਸਵਾਲ ਕੀਤਾ ਸੀ ਤਾਂ ਉਸ ਨੇ ਕਿਹਾ ਸੀ, "ਉਸ ਵੇਲੇ ਇਹ ਪਾਬੰਦੀਸ਼ੁਦਾ ਜਥੇਬੰਦੀ ਨਹੀਂ ਸੀ।" ਮੀਡੀਆ ਪੱਤਰਕਾਰ ਨਾਲ ਗੱਲਬਾਤ ਕਰਦਿਆਂ ਚੜ੍ਹਦੀ ਕਲਾ ਅਖ਼ਬਾਰ ਦੇ ਸੀਨੀਅਰ ਪੱਤਰਕਾਰ ਗੁਰਪ੍ਰੀਤ ਸਿੰਘ ਸਹੋਤਾ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਰਿਪੁਦਮਨ ਸਿੰਘ ਬਾਰੇ ਪੰਜਾਬੀ ਖਾਸ ਕਰਕੇ ਸਿੱਖ ਵੰਡੇ ਹੋਏ ਹਨ। “ਜਦਕਿ ਮੱਧਮ ਸਿੱਖ ਮਹਿਸੂਸ ਕਰਦੇ ਹਨ ਕਿ ਕਨਿਸ਼ਕ ਬੰਬ ਧਮਾਕੇ ਵਿੱਚ ਉਸਦੀ ਕੋਈ ਭੂਮਿਕਾ ਸੀ, ਸਿੱਖ ਕੱਟੜਪੰਥੀ ਸਮੂਹਾਂ ਨੂੰ ਸ਼ੱਕ ਸੀ ਕਿ ਉਹ ‘ਭਾਰਤ ਪੱਖੀ’ ਸੀ – ਜਾਂ ਇਹ ਕਿ ਉਸਨੂੰ ਕੇਂਦਰੀ ਏਜੰਸੀਆਂ ਨੇ ਪਹਿਲੇ ਦਿਨ ਤੋਂ ਹੀ ਲਾਇਆ ਸੀ। ਇਹੀ ਕਾਰਨ ਹੈ ਕਿ ਡਾਇਸਪੋਰਾ ਜ਼ਿਆਦਾ ਟਿੱਪਣੀ ਕਰਨਾ ਪਸੰਦ ਨਹੀਂ ਕਰੇਗਾ।

ਮਲਿਕ ਦੇ ਕਾਰੋਬਾਰੀ ਉੱਦਮਾਂ ਬਾਰੇ, ਸਹੋਤਾ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਉਹ ਇੱਕ ਵਪਾਰੀ ਵਜੋਂ ਜਾਣਿਆ ਜਾਂਦਾ ਸੀ। ਉਹ ਡਿਜ਼ਾਈਨਰ ਕੱਪੜਿਆਂ ਦੇ ਬ੍ਰਾਂਡ ਪੈਪਿਲਨ ਦਾ ਆਯਾਤ ਅਤੇ ਨਿਰਯਾਤ ਕਾਰੋਬਾਰ ਚਲਾਉਂਦਾ ਸੀ। ਉਹ ਖਾਲਸਾ ਕ੍ਰੈਡਿਟ ਯੂਨੀਅਨ ਦਾ ਵੀ ਮਾਲਕ ਸੀ ਜਿਸਦੀ ਸੰਪੱਤੀ ਕੈਨੇਡਾ ਵਿੱਚ $110 ਮਿਲੀਅਨ ਹੈ, ਇੱਕ ਬੈਂਕਿੰਗ ਅਤੇ ਨਿਵੇਸ਼ ਉੱਦਮ ਜਿਸਦਾ ਉਦੇਸ਼ ਬ੍ਰਿਟਿਸ਼ ਕੋਲੰਬੀਆ ਦੇ ਸਿੱਖ ਭਾਈਚਾਰੇ ਦੀ ਸੇਵਾ ਕਰਨਾ ਹੈ। ਉਸਨੇ ਆਪਣੀ ਸਤਨਾਮ ਐਜੂਕੇਸ਼ਨਲ ਸੋਸਾਇਟੀ ਦੇ ਅਧੀਨ ਸਰੀ ਅਤੇ ਐਬਟਸਫੋਰਡ ਵਿੱਚ ਖਾਲਸਾ ਸਕੂਲ ਚਲਾਇਆ ਅਤੇ "ਇੱਕ ਵਿਸ਼ਾਲ ਨੈਟਵਰਕ ਸਥਾਪਤ ਕੀਤਾ"। ਸਹੋਤਾ ਨੇ ਕਿਹਾ, "ਇਹ ਵੀ ਇੱਕ ਖੁੱਲਾ ਭੇਤ ਸੀ ਕਿ ਉਸਨੇ ਇਹਨਾਂ ਉੱਦਮਾਂ ਦੇ ਸੰਸਥਾਪਕ ਮੈਂਬਰਾਂ ਨੂੰ ਕਿਵੇਂ ਬਾਹਰ ਕੱਢਿਆ ਅਤੇ ਸਾਰਾ ਕੰਟਰੋਲ ਆਪਣੇ ਹੱਥ ਵਿੱਚ ਲਿਆ।

ਸਹੋਤਾ ਨੇ ਅੱਗੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਸ਼ੁਰੂ ਵਿੱਚ, ਜਦੋਂ ਰਿਪੁਦਮਨ 1972 ਵਿੱਚ ਕੈਨੇਡਾ ਆਇਆ ਸੀ, ਤਾਂ ਉਹ ਵੈਨਕੂਵਰ ਦੇ ਰੌਸ ਸਟਰੀਟ ਸਥਿਤ ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਖਾਲਸਾ ਦੀਵਾਨ ਸੁਸਾਇਟੀ ਵਿੱਚ ਸਿੱਖ ਧਾਰਮਿਕ ਸਾਹਿਤ ਅਤੇ ਵਸਤੂਆਂ ਵੇਚਦਾ ਸੀ। ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ 1986 ਵਿੱਚ, ਉਸਨੇ ਸਿੱਖ ਭਾਈਚਾਰੇ ਦੇ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਹਿੱਸੇਦਾਰਾਂ ਨਾਲ ਖਾਲਸਾ ਕ੍ਰੈਡਿਟ ਯੂਨੀਅਨ ਦੀ ਸਥਾਪਨਾ ਕੀਤੀ। ਹਾਲਾਂਕਿ ਮਲਿਕ ਨੇ ਇੱਕ ਸ਼ਰਧਾਲੂ ਸਿੱਖ ਹੋਣ ਦਾ ਦਾਅਵਾ ਕੀਤਾ ਸੀ, ਅਕਾਲ ਤਖ਼ਤ - ਸਿੱਖ ਧਾਰਮਿਕ ਸ਼ਕਤੀ ਦੀ ਸਰਵਉੱਚ ਪਦਵੀ - ਨੇ ਉਸਨੂੰ ਅਗਸਤ 2020 ਵਿੱਚ ਆਪਣੀ ਪ੍ਰਿੰਟਿੰਗ ਪ੍ਰੈਸ ਵਿੱਚ ਸ੍ਰੀ ਗੁਰੂ ਗ੍ਰੰਥ ਸਾਹਿਬ ਜੀ ਦੇ ਸਰੂਪਾਂ (ਭੌਤਿਕ ਕਾਪੀਆਂ) ਨੂੰ ਛਾਪਣ ਤੋਂ ਰੋਕ ਦਿੱਤਾ ਸੀ। ਕੈਨੇਡਾ ਸਥਿਤ ਬ੍ਰਿਟਿਸ਼ ਕੋਲੰਬੀਆ ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਕੌਂਸਲ ਦੀ ਟੀਮ ਨੇ ਮਲਿਕ ਅਤੇ ਬਲਵੰਤ ਸਿੰਘ ਪੰਧੇਰ ਨੂੰ ਅਕਾਲ ਤਖ਼ਤ ਦੇ 1998 ਦੇ ਹੁਕਮਨਾਮੇ ਦੀ ਉਲੰਘਣਾ ਕਰਨ ਲਈ ਨੋਟਿਸ ਜਾਰੀ ਕਰਕੇ ਸ਼੍ਰੋਮਣੀ ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਪ੍ਰਬੰਧਕ ਕਮੇਟੀ ਜਾਂ ਦਿੱਲੀ ਸਿੱਖ ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਪ੍ਰਬੰਧਕ ਕਮੇਟੀ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਕਿਸੇ ਹੋਰ ਸੰਸਥਾ ਨੂੰ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਿਤ ਕਰਨ ਤੋਂ ਰੋਕਿਆ ਸੀ।

ਮਲਿਕ ਨੂੰ 'ਝੂਠੇ ਨਾਇਕ' ਨਾ ਬਣਾਏ ਜਾਣ 'ਤੇ ਜ਼ੋਰ ਦਿੰਦੇ ਹੋਏ, ਸਰੀ-ਅਧਾਰਤ ਪੱਤਰਕਾਰ ਗੁਰਪ੍ਰੀਤ ਸਿੰਘ ਨੇ ਲਿਖਿਆ: “ਮੈਨੂੰ ਉਸ ਦੀ (ਰਿਪੁਦਮਨ ਦੀ) ਮਾਸੀ ਅਤੇ ਉਸ ਦੇ ਕਾਲਜ ਦੇ ਸਾਥੀਆਂ ਨੂੰ ਪੰਜਾਬ ਵਿਚ ਉਸ ਦੇ ਜੱਦੀ ਸ਼ਹਿਰ ਫਿਰੋਜ਼ਪੁਰ ਵਿਚ ਮਿਲਣ ਦਾ ਮੌਕਾ ਮਿਲਿਆ, ਜਿੱਥੇ ਮੈਂ ਸੀ। ਜਦੋਂ ਉਹ 2000 ਵਿੱਚ ਕੈਨੇਡਾ ਵਿੱਚ ਗ੍ਰਿਫਤਾਰ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ ਤਾਂ ਦਿ ਟ੍ਰਿਬਿਊਨ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਸਟਾਫ ਰਿਪੋਰਟਰ ਵਜੋਂ ਤਾਇਨਾਤ ਸੀ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਮੈਨੂੰ ਜੋ ਦੱਸਿਆ, ਉਹ 1984 ਦੀਆਂ ਘਿਨਾਉਣੀਆਂ ਘਟਨਾਵਾਂ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਕੋਈ ਬਹੁਤਾ ਧਾਰਮਿਕ ਵਿਅਕਤੀ ਨਹੀਂ ਸੀ ਅਤੇ ਉਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਕਿਸੇ ਵੀ ਆਮ ਸਿੱਖ ਵਾਂਗ ਬਦਲਿਆ ਹੋਇਆ ਵਿਅਕਤੀ ਸੀ। "ਗੁਰਪ੍ਰੀਤ ਸਿੰਘ ਨੇ ਇਹ ਵੀ ਕਿਹਾ, “ਜ਼ੁਹੇਰ ਕਸ਼ਮੀਰੀ ਅਤੇ ਬ੍ਰਾਇਨ ਮੈਕਐਂਡਰਿਊ ਦੁਆਰਾ ਲਿਖੀ ਗਈ ਕਨਿਸ਼ਕ ਬੰਬ ਧਮਾਕਿਆਂ ਬਾਰੇ ਸਾਫਟ ਟਾਰਗੇਟ: "ਦਿ ਰੀਅਲ ਸਟੋਰੀ ਬਿਹਾਈਂਡ ਦਿ ਏਅਰ ਇੰਡੀਆ ਡਿਜ਼ਾਸਟਰ "ਨਾਮਕ ਕਿਤਾਬ ਵਿੱਚ ਦੱਸਿਆ ਗਿਆ ਹੈ ਕਿ ਕਿਵੇਂ 1985 ਵਿੱਚ ਭਾਰਤ ਦੀ ਸਰੀ ਬ੍ਰਾਂਚ, ਕੈਨੇਡਾ ਨੇ ਰਿਪੁਦਮਨ ਨੂੰ ਸਟੇਟ ਬੈਂਕ ਵੱਲੋਂ 1 ਮਿਲੀਅਨ ਕੈਨੇਡੀਅਨ ਡਾਲਰ ਦਾ ਵਿਆਜ ਮੁਕਤ ਕਰਜ਼ਾ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਸੀ। 1985 ਵਿੱਚ ਭਾਰਤ ਦੀ ਸਰੀ ਬ੍ਰਾਂਚ, ਕੈਨੇਡਾ। ਹਾਲਾਂਕਿ, ਇਹ ਘਟਨਾ ਹਮੇਸ਼ਾ ਰਹੱਸ ਵਿੱਚ ਘਿਰੀ ਰਹੀ।” 

ਕਨਿਸ਼ਕ ਕਾਂਡ ਦੇ ਸਵਾਲ ਬਾਕੀ ਹਨ!

ਪੰਜਾਬ ਹਿਊਮਨ ਰਾਈਟਸ ਆਰਗੇਨਾਈਜੇਸ਼ਨ ਦੇ ਉੱਘੇ ਮਨੁੱਖੀ ਅਧਿਕਾਰ ਵਕੀਲ, ਐਡਵੋਕੇਟ ਰਾਜਵਿੰਦਰ ਸਿੰਘ ਬੈਂਸ - ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਇੱਕ ਹੋਰ ਵਕੀਲ ਸਰਬਜੀਤ ਸਿੰਘ ਵੇਰਕਾ ਨਾਲ ਮਿਲ ਕੇ ਏਆਈ 182 ਕੇਸ ਦੀ ਸੁਤੰਤਰ ਜਾਂਚ ਕੀਤੀ ਸੀ - ਨੇ ਇਕ ਮੀਡੀਆ ਚੈਨਲ ਨੂੰ ਦੱਸਿਆ, "ਸਾਡੀ ਇਮਾਨਦਾਰ ਜਾਂਚ, ਮੁਕੱਦਮੇ ਦੇ ਕਾਗਜ਼ਾਂ, ਕਿਤਾਬਾਂ ਦੇ ਬਾਵਜੂਦ, ਅਸੀਂ ਗਵਾਹ ਵਜੋਂ ਪੰਜਾਬ ਪੁਲਿਸ ਦੇ ਇੱਕ ਸੇਵਾਮੁਕਤ ਡੀਐਸਪੀ ਨੂੰ ਪੇਸ਼ ਕੀਤਾ ਜਿਸ ਨੂੰ ਅਸੀਂ ਜੌਹਨ ਮੇਜਰ ਕਮਿਸ਼ਨ ਆਫ਼ ਇਨਕੁਆਇਰੀ ਅੱਗੇ ਗਵਾਹੀ ਦੇਣ ਲਈ 2007 ਵਿੱਚ ਕੈਨੇਡਾ ਲੈ ਕੇ ਗਏ ਸੀ ਅਤੇ ਬੱਬਰ ਖਾਲਸਾ ਦੇ ਖਾੜਕੂ ਤਲਵਿੰਦਰ ਸਿੰਘ ਪਰਮਾਰ ਦੀ ਇਕਬਾਲੀਆ ਟੇਪ, ਪੁੱਛਗਿੱਛ ਬੇਸਿੱਟਾ ਰਹੀ। ਨਾ ਤਾਂ ਭਾਰਤੀ ਪੁਲਿਸ ਅਤੇ ਨਾ ਹੀ ਕੈਨੇਡੀਅਨ ਪੁਲਿਸ ਨੇ ਨਿਰਪੱਖ ਜਾਂਚ ਦਾ ਸਮਰਥਨ ਕੀਤਾ।”

ਐਡਵੋਕੇਟ ਰਾਜਵਿੰਦਰ ਸਿੰਘ ਬੈਂਸ ਨੇ ਕਿਹਾ, “ਤਲਵਿੰਦਰ ਨਿਸ਼ਚਿਤ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਕੁਝ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਜਾਣਦਾ ਸੀ, ਇਸ ਲਈ ਉਸ ਨੂੰ ਮਾਰਿਆ ਗਿਆ। ਅਸੀਂ ਵੱਡੀ ਗਿਣਤੀ ਵਿੱਚ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਮਿਲੇ, ਜਿਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਸਰਕਾਰੀ ਅਤੇ ਗੈਰ-ਸਰਕਾਰੀ ਪੱਧਰ 'ਤੇ ਇੱਕ ਧੁੰਦਲੀ ਤਸਵੀਰ ਸਾਹਮਣੇ ਆਈ। ਜਦੋਂ ਡੀਐਸਪੀ ਕੈਨੇਡਾ ਵਿੱਚ ਲਾਪਤਾ ਹੋ ਗਿਆ ਸੀ, ਤਲਵਿੰਦਰ ਸਿੰਘ ਪਰਮਾਰ 1992 ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਪੁਲਿਸ ਮੁਕਾਬਲੇ ਵਿੱਚ ਮਾਰਿਆ ਗਿਆ ਸੀ।ਬੈਂਸ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ ਕਿ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਸ਼ੱਕ ਹੈ ਕਿ ਕਨਿਸ਼ਕ ਬੰਬ ਇੱਕ ਬਹੁ-ਰਾਸ਼ਟਰੀ 'ਜਾਸੂਸੀ ਖੇਡ' ਸੀ ਜੋ ਅਸਲ ਵਿੱਚ ਕੈਨੇਡਾ ਅਤੇ ਯੂਕੇ ਵਿੱਚ ਸਿੱਖ ਡਾਇਸਪੋਰਾ ਸਮੂਹਾਂ ਦੇ ਪ੍ਰਭਾਵ ਨੂੰ ਕਮਜ਼ੋਰ ਕਰਨ ਲਈ ਤਿਆਰ ਕੀਤੀ ਗਈ ਸੀ ਕਿਉਂਕਿ ਇਸ ਸਾਰੇ ਅਪਰੇਸ਼ਨ ਬਲੂ ਸਟਾਰ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਗੁੱਸੇ ਵਿੱਚ ਸਨ।

ਉਪਰੋਕਤ ਤੋਂ ਸਪੱਸ਼ਟ ਹੈ ਕਿ ਰਿਪੁਦਮਨ ਸਿੰਘ ਮਲਿਕ ਦਾ ਜੀਵਨ  ਸਿੱਖ ਕੌਮ ਲਈ ਇਕ  ਬੁਝਾਰਤ ਬਣਿਆ ਹੋਇਆ ਹੈ ਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਅਚਾਨਕ ਹੋਈ ਹੱਤਿਆ  ਜਦੋਂ ਤਕ ਇਸ ਦਾ ਭੇਦ ਸਾਹਮਣੇ ਨਹੀਂ ਆਉਂਦਾ ਉਦੋਂ ਤਕ ਇਹ ਇੱਕ ਰਹੱਸ ਬਣੀ ਹੋਈ ਹੈ । ਕੈਨੇਡਾ ਦੀ ਪੁਲਸ ਵੱਲੋਂ  ਲਗਾਤਾਰ ਦੋਸ਼ੀਆਂ  ਦੀ ਭਾਲ ਕੀਤੀ ਜਾ ਰਹੀ ਹੈ । ਇਸ ਸਮੇਂ ਕੈਨੇਡਾ ਦੀ ਜਾਂਚ ਏਜੰਸੀਆਂ  ਤੇ ਹਰ ਇਕ  ਦੀ ਨਜ਼ਰ ਟਿਕੀ ਹੋਈ ਹੈ ਕੀ ਕਦੋਂ ਤਕ ਇਸ ਕੇਸ ਦੀ ਗੁੱਥੀ ਸੁਲਝੇਗੀ ।

ਸਰਬਜੀਤ ਕੌਰ ਸਰਬ