ਲੋਕਤੰਤਰ ਵਿਚ ਮੁੱਖ ਮੰਤਰੀ ਜਾਂ ਪੁਲਿਸ ਕਾਨੂੰਨ ਤੋਂ ਉਪਰ ਨਹੀਂ 

ਮਾਮਲਾ ਗੈਂਗਸਟਰ ਅਤੀਕ ਦੀ ਹੱਤਿਆ ਦਾ

ਇਹ ਕਾਨੂੰਨ ਦੇ ਰਾਜ ਦਾ ਇੱਕ ਸ਼ਰੇਆਮ ਕਤਲ ਹੈ। ਹੈਰਾਨੀ ਦੀ ਗੱਲ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਸਮਾਜ ਇਸ ਦਾ ਜਸ਼ਨ ਮਨਾ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਇਥੇ ਇਹ ਕਹਿਣਾ ਜ਼ਿਆਦਾ ਸਹੀ ਹੈ ਕਿ ਹਿੰਦੂ ਸਮਾਜ ਦਾ ਇੱਕ ਹਿੱਸਾ ਇਸ ਘਟਨਾ ਦੀ ਖੁਸ਼ੀ  ਮਨਾ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਇਹ ਇੱਕ ਡੂੰਘੀ ਬਿਮਾਰੀ ਦਾ ਲੱਛਣ ਹੈ ਜੋ ਉਸ ਸਮਾਜ ਵਿੱਚ ਜੜ੍ਹ ਫੜ ਚੁੱਕੀ ਹੈ। ਇਸ ਬਿਮਾਰੀ ਦਾ ਇਲਾਜ ਕੀ ਹੈ? ਜਾਂ ਬਿਮਾਰ ਨੂੰ ਪਤਾ ਵੀ ਹੈ ਕਿ ਉਹ ਬਿਮਾਰ ਹੈ? 

ਪ੍ਰਯਾਗਰਾਜ ਵਿਚ ਕਾਤਲ ਪੱਤਰਕਾਰ ਬਣਕੇ ਪੁਲੀਸ ਦੇ ਘੇਰੇ ਵਿਚ ਵੜਕੇ ਹੌਲੀ-ਹੌਲੀ ਅਤੀਕ ਅਹਿਮਦ ਅਤੇ ਅਸ਼ਰਫ ਕੋਲ ਜਾ ਪਹੁੰਚੇ ਤੇ  ਗੋਲੀਆਂ ਚਲਾ ਦਿੱਤੀਆਂ। ਇੰਜ ਜਾਪਦਾ ਸੀ ਜਿਵੇਂ ਪੁਲਿਸ ਨੇ ਅਤੀਕ ਦੀ ਸੁਰਖਿਆ ਵਿਚ ਅਣਗਹਿਲੀ ਵਰਤੀ ਹੈ।ਨਹੀਂ ਤਾਂ ਕਿਵੇਂ ਸੰਭਵ ਸੀ ਕਿ ਉਹ ਪੁਲਿਸ ਦਾ ਘੇਰਾ ਤੋੜ ਸਕਦੇ।ਹੈਰਾਨੀ ਦੀ ਗੱਲ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਸ਼ੂਟਰਾਂ ਨੇ ਕਤਲ ਦਾ ਕੰਮ ਪੂਰਾ ਕਰਕੇ 'ਜੈ ਸ਼੍ਰੀ ਰਾਮ' ਦੇ ਨਾਅਰੇ ਲਾਉਂਦੇ ਹੋਏ ਆਤਮ ਸਮਰਪਣ ਕਰ ਦਿੱਤਾ।.  

ਲੋਕ ਟੈਲੀਵਿਜ਼ਨ 'ਤੇ ਕਤਲ ਦਾ ਸਾਰਾ ਦ੍ਰਿਸ਼ ਦੇਖਦੇ ਰਹੇ। ਟੀਵੀ ਨਿਊਜ਼ ਰੀਡਰ ਇਸ ਕਤਲ ਨੂੰ ਵਾਰ-ਵਾਰ ਉਤਸ਼ਾਹੀ ਸੁਰ ਵਿੱਚ ਇਸ ਘਟਨਾ ਨੂੰ ਵਾਰ ਵਾਰ ਦਿਖਾਉਂਦੇ ਰਹੇ ਅਤੇ ਹਰ ਫਰੇਮ ਦਾ ਵਿਸ਼ਲੇਸ਼ਣ ਕਰਦੇ ਰਹੇ। ਟੀ.ਵੀ.ਚੈਨਲ ਆਪਣੇ ਇਸ ਫਰਜ਼  ਪ੍ਰਤੀ ਬਹੁਤ ਸੁਚੇਤ  ਸਨ ਕਿ ਸਾਰੇ ਦਰਸ਼ਕ ਇਸ ਕਤਲ ਦਾ ਆਨੰਦ ਮਾਣ ਸਕਣ। 'ਲਾਈਵ ਕਤਲ' ਦੇਖਣ ਦਿਖਾਉਣ ਦਾ ਮਜ਼ਾ ਹੀ ਕੁਝ ਹੋਰ ਹੈ!ਟੀਵੀ ਛੱਡੋ, 'ਹਿੰਦੂ' ਵਰਗੇ ਅਖ਼ਬਾਰਾਂ ਨੇ ਕਤਲ ਦੀ ਖ਼ਬਰ ਦਿੰਦੇ ਹੋਏ ਲਿਖਿਆ ਕਿ ਕਿਵੇਂ ਅਤੀਕ ਅਹਿਮਦ ਨੂੰ ਮਿੱਟੀ ਵਿੱਚ ਰੋਲ ਦਿਤਾ।, ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਉੱਤਰ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ ਦੇ ਮੁੱਖ ਮੰਤਰੀ ਅਜੈ ਬਿਸ਼ਟ,  ਯੋਗੀ ਆਦਿਤਿਆਨਾਥ ਨੇ ਵਾਅਦਾ ਕੀਤਾ ਸੀ ਕਿ 'ਮਾਫੀਆ ਨੂੰ ਮਿੱਟੀ ਵਿਚ ਮਿਲਾ ਦੇਵਾਂਗਾ', ਇਹ ਮੁੱਖ ਮੰਤਰੀ ਦੀ ਜ਼ੁਬਾਨ ਸੀ। ਇਹ ਵਰਤਾਰਾ ਹੁਣ ਸਭਿਅਕ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਵੀ ਮਨਜ਼ੂਰ ਹੈ।

ਮੁੱਖ ਮੰਤਰੀ ਨੇ ਪੁਲੀਸ ਘੇਰੇ ਵਿੱਚ ਹੋਏ ਇਨ੍ਹਾਂ ਕਤਲਾਂ ਦੀ ਜਾਂਚ ਦੇ ਹੁਕਮ ਦਿੱਤੇ ਹਨ। ਉਸ ਦੇ ਮੰਤਰੀ ਨੇ ਕਤਲ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਤਸੱਲੀ ਪ੍ਰਗਟਾਈ ਹੈ ਕਿ ਇਸ ਜਨਮ ਵਿਚ ਹੀ ਪਾਪ-ਪੁੰਨਾਂ ਦਾ ਹਿਸਾਬ-ਕਿਤਾਬ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਦੂਜੇ ਮੰਤਰੀ ਨੇ ਇਸ ਨੂੰ ਰੱਬੀ ਨਿਆਂ ਕਿਹਾ। ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਵੀ ਜੇਕਰ ਕੋਈ ਮੰਨ ਲਵੇ ਕਿ ਕਾਤਲਾਂ ਨੇ ਕਮਜ਼ੋਰ ਪੁਲਿਸ ਨੂੰ ਝਕਾਨੀ ਦੇ ਕੇ ਦੋ ਭਰਾਵਾਂ ਦਾ ਕਤਲ ਕੀਤਾ ਹੈ ਤਾਂ ਉਸ ਦੀ ਅਕਲ 'ਤੇ ਤਰਸ ਕੀਤਾ ਸਕਦਾ ਹੈ।ਇਹ ਵੀ ਖ਼ਬਰ ਹੈ ਕਿ ਭਾਰਤੀ ਜਨਤਾ ਪਾਰਟੀ ਦੇ ਯੂਥ ਵਿੰਗ ਨੇ ਇਲਾਹਾਬਾਦ ਵਿਚ ਪਟਾਕੇ ਚਲਾ ਕੇ ਇਸ ਦਾ ਜਸ਼ਨ ਮਨਾਇਆ। ਇਹ ਸੀਰੀਅਲ ਧਮਾਕੇ ਦੀ ਇੱਕ ਕਿਸ਼ਤ ਸੀ। ਅਜੇ ਦੋ ਦਿਨ ਪਹਿਲਾਂ ਹੀ ਅਤੀਕ ਅਹਿਮਦ ਦੇ ਬੇਟੇ ਨੂੰ ਪੁਲਿਸ ਨੇ ਇੱਕ 'ਮੁਕਾਬਲੇ' ਵਿੱਚ ਮਾਰ ਦਿੱਤਾ ਸੀ। ਪਰ ਉਸ ਦਾ ਜਸ਼ਨ ਉਦੋਂ ਤੱਕ ਅਧੂਰਾ ਸੀ ਜਦੋਂ ਤੱਕ ਲੋਕ ਅਤੀਕ ਅਹਿਮਦ ਦਾ ਖੂਨ ਸੜਕ ਉਪਰ ਖਿਲਰਿਆ ਨਹੀਂ ਦੇਖ ਲੈਂਦੇ। ਪਰ ਹਮਲਾਵਰਾਂ ਨੇ ਲੋਕਾਂ ਨਿਰਾਸ਼ ਨਹੀਂ ਕੀਤਾ।ਯਾਦ ਰਹੇ ਕਿ ਅਤੀਕ ਦੇ ਬੇਟੇ ਦੇ ਕਤਲ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਇੱਕ ਹਿੰਦੂਤਵੀ ਸਾਧਵੀ ਨੇ ਲਿਖਿਆ ਸੀ ਕਿ ਕਤਲ ਸਿਰਫ਼ ਇੱਕ ਝਾਕੀ ਸੀ, ਅਤੀਕ ਅਜੇ ਵੀ ਬਾਕੀ ਹੈ। ਅਤੇ ਅਤੀਕ ਦੀ ਹੱਤਿਆ ਕਰ ਦਿੱਤੀ ਗਈ ਸੀ।ਅਤੀਕ ਅਹਿਮਦ ਨੇ ਖੁਦ ਸੁਪਰੀਮ ਕੋਰਟ ਵਿੱਚ ਆਪਣੀ ਹੱਤਿਆ ਦੀ ਸੰਭਾਵਨਾ ਨੂੰ ਲੈ ਕੇ ਅਪੀਲ ਕੀਤੀ ਸੀ। ਅਦਾਲਤ ਨੇ ਸੁਣਵਾਈ ਕਰਨ ਤੋਂ ਇਨਕਾਰ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਸੀ।ਅਦਾਲਤ ਨੇ ਕਿਹਾ ਸੀ ਕਿ ਉਹ ਰਾਜ ਦੀ ਸੁਰੱਖਿਆ ਹੇਠ ਹੈ। ਅਦਾਲਤ ਨੂੰ ਇਹ ਪਤਾ ਹੋਣ ਦੇ ਬਾਵਜੂਦ ਕਿ ਰਾਜ ਵਿੱਚ ਅਜਿਹੀਆਂ ਹੱਤਿਆਵਾਂ ਦਾ ਵਾਧਾ ਹੋਇਆ ਹੈ, ਉਸਨੇ ਅਤੀਕ ਅਹਿਮਦ ਦੇ ਖਦਸ਼ੇ ਵੱਲ ਧਿਆਨ ਨਹੀਂ ਦਿੱਤਾ।

ਖਦਸ਼ਾ ਸੱਚ ਸੀ? ਕੀ ਅਦਾਲਤ ਅਜੇ ਵੀ ਹੋਰ ਕੇਸਾਂ ਦੀ ਸੁਣਵਾਈ ਲਈ ਆਪਣੀ ਵਿਵੇਕਸ਼ੀਲਤਾ ਨੂੰ ਯਕੀਨੀ ਬਣਾਵੇਗੀ ,ਸਖਤ ਨੋਟਿਸ ਲਵੇਗੀ?ਇਹ ਕੋਈ ਇਤਫ਼ਾਕ ਨਹੀਂ ਹੈ ਕਿ ਕਤਲ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਕਾਤਲਾਂ ਨੇ 'ਜੈ ਸ਼੍ਰੀ ਰਾਮ' ਦਾ ਨਾਅਰਾ ਲਗਾਇਆ ਸੀ। ਇਹ ਅੱਜਕਲ ਅਪਰਾਧੀਆਂ ਲਈ ਢਾਲ ਬਣ ਗਿਆ ਹੈ। ਖਾਸ ਕਰਕੇ ਜੇ ਕਤਲ ਕਿਸੇ ਮੁਸਲਮਾਨ ਦਾ ਹੋ ਰਿਹਾ ਹੋਵੇ।ਕੀ ਮੈਨੂੰ ਪੜ੍ਹ ਕੇ ਕਿਹਾ ਜਾਵੇਗਾ ਕਿ ਇਹ ਲੇਖਕ ਅਪਰਾਧੀ ਅਤੀਕ ਅਹਿਮਦ ਦਾ ਸਮਰਥਕ ਹੈ? ਸੰਭਵ ਹੈ ਕਿ ਇਹ ਕਿਹਾ ਜਾਵੇ। 

ਮਿਸਾਲ ਵਜੋਂ ਅਤੀਕ ਅਹਿਮਦ ਦੇ ਬੇਟੇ ਨੂੰ 'ਮੁਕਾਬਲੇ' ਵਿਚ ਮਾਰੇ ਜਾਣ ਦੀ ਆਲੋਚਨਾ ਕਰਨ 'ਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਮੈਨੂੰ ਪੁੱਛਿਆ  ਕਿ ਕੀ ਤੁਸੀਂ ਅਪਰਾਧੀਆਂ ਦਾ ਸਮਰਥਨ ਕਰਦੇ ਹੋ। ਵੈਸੇ ਵੀ ਤੁਸੀਂ ਖੁਸ਼ ਕਿਉਂ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦੇ ਜੇ ਸਮਾਜ ਇਹਨਾਂ ਤੋਂ ਛੁਟਕਾਰਾ ਪਾ ਲੈਂਦਾ ਹੈ । ਅਪਰਾਧੀਆਂ ਦੇ ਸਮਰਥਕ ਹੀ ਅਪਰਾਧੀ ਹੋ ਸਕਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਉਹ ਹਨ। ਪਰ ਮੇਰੀ ਚਿੰਤਾ ਉਸ ਰਾਜ ਦੇ ਅਪਰਾਧੀ ਬਣ ਜਾਣ ਦੀ ਹੈ ਜਿਸ ਨੇ ਸਾਡੀ ਰੱਖਿਆ ਕਰਨੀ ਹੈ। ਅਤੇ ਚਿੰਤਾ ਇਹ ਵੀ ਹੈ ਕਿ ਰਾਜ ਨੇ ਸਮਾਜ ਦੇ ਇੱਕ ਹਿੱਸੇ ਨੂੰ ਇਸ ਕਤਲ ਵਿੱਚ  ਆਪਣਾ ਭਾਈਵਾਲ ਬਣਾ ਲਿਆ ਹੈ ਜੋ ਕਿ ਬਹੁਤ ਖਤਰਨਾਕ ਵਰਤਾਰਾ ਹੈ।  ਸਾਡੀ ਚਿੰਤਾ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਕਾਨੂੰਨ ਦੇ ਰਾਜ ਦਾ ਅਰਥ ਲੋਕਾਂ ਦੇ ਮਨਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਗਾਇਬ ਹੋ ਗਿਆ ਹੈ ਪਰ ਮਾਮਲਾ ਕਾਨੂੰਨ ਦੇ ਰਾਜ ਦੀ ਹੱਤਿਆ ਤੋਂ ਵੀ ਵੱਡਾ ਹੈ। ਕਾਤਲ 'ਜੈ ਸ਼੍ਰੀ ਰਾਮ' ਦੇ ਨਾਅਰੇ ਕਿਉਂ ਲਾ ਰਹੇ ਸਨ? 'ਜੈ ਸ਼੍ਰੀ ਰਾਮ' ਦੇ ਨਾਅਰੇ ਨਾਲ ਮੁਸਲਮਾਨਾਂ ਵਿਰੁੱਧ ਹਿੰਸਾ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਫਿਰ ਕੀ ਸਿਰਫ ਇੱਕ ਮੁਜਰਿਮ ਨੂੰ ਮਾਰਿਆ ਗਿਆ ਸੀ?ਸਵਾਲ ਬੇਤੁਕਾ ਹੈ ਪਰ ਜੇਕਰ ਇਹ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਲੋਕਾਂ ਦੇ ਮਨਾਂ ਵਿੱਚ ਘੁੰਮ ਰਿਹਾ ਹੈ ਤਾਂ ਇਸ ਨੂੰ ਵੀ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਿਤ ਕੀਤਾ ਜਾਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ। ਕੀ ਕਾਤਲਾਂ ਨੇ ਇਸ ਨਾਅਰੇ ਨਾਲ ਆਪਣੀ ਪਛਾਣ ਕਰਵਾਈ ਸੀ ਕਿ ਉਹ ਕੋਣ ਹਨ?

ਅਤੇ ਦੱਸਿਆ ਗਿਆ ਸੀ ਕਿ ਇਹ ਕਤਲ ਇਸ ਨਾਅਰੇ ਨੂੰ ਮੰਨਣ ਵਾਲਿਆਂ ਦੀ ਸ਼ਹਿ 'ਤੇ ਕੀਤਾ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ?ਕੁਝ ਦੋਸਤ ਕਤਲ ਦੀ ਤਰੀਕ ਨੂੰ ਲੈ ਕੇ ਇਸ ਕਤਲ ਦੀ ਇਮਾਨਦਾਰੀ 'ਤੇ ਸਵਾਲ ਉਠਾ ਰਹੇ ਹਨ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ ਕਿ ਸੱਤਿਆਪਾਲ ਮਲਿਕ ਦੇ ਸਰਕਾਰ ਵਿਰੋਧੀ ਇੰਟਰਵਿਊ ਤੋਂ ਧਿਆਨ ਹਟਾਉਣ ਲਈ ਅਤੀਕ ਅਹਿਮਦ ਦੀ ਹੱਤਿਆ ਕੀਤੀ ਗਈ ਸੀ। ਤਾਂ ਕਿ ਅਸੀਂ ਇਸ ਕਤਲ ਬਾਰੇ ਗੱਲ ਕਰਦੇ ਰਹੀਏ ਅਤੇ ਮਲਿਕ ਦੇ ਦੋਸ਼ਾਂ ਦੀ ਚਰਚਾ ਦਬਾ ਦਿੱਤੀ ਜਾਵੇ? ਮੁਸਲਮਾਨਾਂ 'ਤੇ ਹਮਲਿਆਂ ਨੂੰ ਮਹਿੰਗਾਈ ਅਤੇ ਬੇਰੁਜ਼ਗਾਰੀ ਦੇ ਅਸਲ ਕੌਮੀ ਮੁੱਦਿਆਂ ਤੋਂ ਧਿਆਨ ਹਟਾਉਣ ਦੀ ਸਾਜ਼ਿਸ਼ ਦੱਸਿਆ ਗਿਆ ਹੈ। ਸਾਨੂੰ ਅਸਲ ਮੁੱਦਿਆਂ 'ਤੇ ਡਟੇ ਰਹਿਣ ਲਈ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।ਸਵਾਲ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਅਸੀਂ ਕਿਸ ਦੇ ਧਿਆਨ ਭਟਕਣ ਤੋਂ ਫਿਕਰਮੰਦ ਹਾਂ? ਕਿਹੜੇ ਲੋਕਾਂ ਦੇ ?  ਇਹ ਘਟਨਾ ਕਿਸ ਦੀ ਨੀਂਦ ਉਡਾ ਰਹੀ ਹੈ ਅਤੇ ਕਿਸ ਲਈ ਅਸਲ ਮਾਡਲ ਤੋਂ ਧਿਆਨ ਹਟਾਉਣ ਦੀ ਇੱਕ ਚਾਲ ਹੈ ਤਾਂ ਕੀ ਸਾਨੂੰ ਰਾਸ਼ਟਰ ਦੇ ਹਿੱਤ ਵਿੱਚ ਇਨ੍ਹਾਂ ਕਤਲਾਂ ਨੂੰ ਹੋਣ ਦੇਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ? ਆਖਿਰਕਾਰ, ਇੱਕ ਅਪਰਾਧੀ ਦੀ ਮੌਤ ਹੋ ਗਈ ਹੈ, ਹੈ ਨਾ? ਪਰ ਕੀ ਸਾਨੂੰ ਇਸ ਕਤਲ ਬਾਰੇ ਸੱਚਮੁੱਚ ਗੱਲ ਨਹੀਂ ਕਰਨੀ ਚਾਹੀਦੀ? ਕੀ ਇਹ ਕਤਲ ਅਸਲ ਮੁੱਦਾ ਨਹੀਂ ਹਨ?

. ਅਸਲ ਸਵਾਲ ਇਹ ਬਣਿਆ ਹੋਇਆ ਹੈ ਕਿ ਕੀ ਇੱਕ ਲੋਕਤੰਤਰ ਵਿਚ ਕਾਨੂੰਨ ਦੀ ਪ੍ਰਕਿਰਿਆ ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਹੀ ਸਿਰੇ  ਲੱਗੇਗੀ? ਇਹ ਸਭ ਮੰਨਦੇ ਹਨ ਕਿ ਦੋਸ਼ੀਆਂ ਨੂੰ ਸਜ਼ਾਵਾਂ ਜ਼ਰੂਰ ਮਿਲਣੀਆਂ ਚਾਹੀਦੀਆਂ ਹਨ ਪਰ ਪੁਲੀਸ ਜੱਜ ਨਾ ਬਣੇ । ਲੋਕਤੰਤਰ ਵਿਚ ਮੁੱਖ ਮੰਤਰੀ ਕਾਨੂੰਨ ਤੋਂ ਉਪਰ ਨਹੀਂ ਹੋ ਜਾਂਦਾ।

ਪ੍ਰੋਫੈਸਰ ਅਪੂਰਵਾਨੰਦ

ਦਿਲੀ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ