ਸੱਚ, ਮਿੱਥ ਤੇ ਇਤਿਹਾਸਕ ਸੰਦਰਭ 'ਚ "ਨਿਊ ਵਰਲਡ ਆਰਡਰ": ਵਿਸ਼ਵ ਬੈਂਕ

ਸੱਚ, ਮਿੱਥ ਤੇ ਇਤਿਹਾਸਕ ਸੰਦਰਭ 'ਚ

ਵਿਸ਼ਵ ਬੈਂਕ: ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਵਿੱਤੀ ਸੰਸਥਾ

 ਅਜੋਕੇ ਸਮੇਂ ਵਿਸ਼ਵ ਬੈਂਕ ਦੀ ਕਮਾਨ ਸਿੱਖ ਦੇ ਹੱਥ

ਨਿਊ ਵਰਲਡ ਆਰਡਰ ਦੀ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਕੜੀ ਵਿਸ਼ਵ ਬੈਂਕ ਹੈ ਜੋ ਇੱਕ ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਵਿੱਤੀ ਸੰਸਥਾ ਹੈ ਜੋ ਪੂੰਜੀ ਪ੍ਰੋਜੈਕਟਾਂ ਨੂੰ ਅੱਗੇ ਵਧਾਉਣ ਦੇ ਉਦੇਸ਼ ਲਈ ਘੱਟ ਅਤੇ ਮੱਧ-ਆਮਦਨੀ ਵਾਲੇ ਦੇਸ਼ਾਂ ਦੀਆਂ ਸਰਕਾਰਾਂ ਨੂੰ ਕਰਜ਼ੇ ਅਤੇ ਅਨੁਦਾਨ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰਦੀ ਹੈ। ਵਿਸ਼ਵ ਬੈਂਕ ਪੁਨਰ ਨਿਰਮਾਣ ਅਤੇ ਵਿਕਾਸ ਲਈ ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਬੈਂਕ (IBRD) ਅਤੇ ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਵਿਕਾਸ ਐਸੋਸੀਏਸ਼ਨ (IDA) ਦਾ ਸਮੂਹਿਕ ਨਾਮ ਹੈ ਜੋ ਵਿਸ਼ਵ ਬੈਂਕ ਸਮੂਹ ਦੀ ਮਲਕੀਅਤ ਵਾਲੀਆਂ ਪੰਜ ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਸੰਸਥਾਵਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਹੈ। ਵਿਸ਼ਵ ਬੈਂਕ 1944 ਦੇ ਬ੍ਰੈਟਨ ਵੁੱਡਜ਼ ਕਾਨਫਰੰਸ ਵਿੱਚ ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਮੁਦਰਾ ਫੰਡ ਦੇ ਨਾਲ ਸਥਾਪਿਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ। ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਵਿਚ ਇਸਦਾ ਪਹਿਲਾ ਕਰਜ਼ਾ 1947 ਵਿੱਚ ਫਰਾਂਸ ਨੂੰ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਸੀ। 1970 ਦੇ ਦਹਾਕੇ ਅਤੇ 1980 ਦੇ ਦਹਾਕੇ ਵਿੱਚ ਇਸ ਨੇ ਆਪਣੇ ਪਿਹਲੇ ਮਿਸ਼ਨ ਤੋਂ ਦੂਰ ਹੋ ਕੇ, ਵਿਕਾਸਸ਼ੀਲ ਵਿਸ਼ਵ ਦੇਸ਼ਾਂ ਨੂੰ ਕਰਜ਼ਿਆਂ 'ਤੇ ਧਿਆਨ ਕੇਂਦਰਿਤ ਕੀਤਾ। ਪਿਛਲੇ 30 ਸਾਲਾਂ ਤੋਂ, ਇਸਨੇ ਆਪਣੇ ਲੋਨ ਪੋਰਟਫੋਲੀਓ ਵਿੱਚ ਗੈਰ ਸਰਕਾਰੀ ਸੰਗਠਨਾਂ ਅਤੇ ਵਾਤਾਵਰਣ ਸਮੂਹਾਂ ਨੂੰ ਸ਼ਾਮਲ ਕੀਤਾ ਸੀ। ਇਸਦੀ ਕਰਜ਼ਾ ਰਣਨੀਤੀ ਸੰਯੁਕਤ ਰਾਸ਼ਟਰ ਦੇ ਸਸਟੇਨੇਬਲ ਡਿਵੈਲਪਮੈਂਟ ਟੀਚਿਆਂ ਦੇ ਨਾਲ-ਨਾਲ ਵਾਤਾਵਰਣ ਅਤੇ ਸਮਾਜਿਕ ਸੁਰੱਖਿਆ ਦੁਆਰਾ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਹੈ।

2022 ਤੱਕ, ਵਿਸ਼ਵ ਬੈਂਕ ਨੂੰ ਇੱਕ ਪ੍ਰਧਾਨ ਅਤੇ 25 ਕਾਰਜਕਾਰੀ ਨਿਰਦੇਸ਼ਕਾਂ ਦੇ ਨਾਲ-ਨਾਲ 29 ਵੱਖ-ਵੱਖ ਉਪ ਪ੍ਰਧਾਨਾਂ ਦੁਆਰਾ ਚਲਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। IBRD ਅਤੇ IDA ਦੇ ਕ੍ਰਮਵਾਰ 189 ਮੈਂਬਰ ਅਤੇ 174 ਦੇਸ਼ ਹਨ। ਅਮਰੀਕਾ, ਜਾਪਾਨ, ਚੀਨ, ਜਰਮਨੀ ਅਤੇ ਯੂ.ਕੇ. ਕੋਲ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਧ ਵੋਟਿੰਗ ਸ਼ਕਤੀ ਹੈ। ਬੈਂਕ ਦਾ ਉਦੇਸ਼ ਗਰੀਬੀ ਘਟਾਉਣ ਵਿੱਚ ਮਦਦ ਕਰਨ ਲਈ ਵਿਕਾਸਸ਼ੀਲ ਦੇਸ਼ਾਂ ਨੂੰ ਕਰਜ਼ਾ ਦੇਣਾ ਹੈ। ਬੈਂਕ ਕਈ ਗਲੋਬਲ ਸਾਂਝੇਦਾਰੀ ਅਤੇ ਪਹਿਲਕਦਮੀਆਂ ਵਿੱਚ ਰੁੱਝਿਆ ਹੋਇਆ ਹੈ, ਅਤੇ ਜੋ ਜਲਵਾਯੂ ਪਰਿਵਰਤਨ ਨੂੰ ਹੱਲ ਕਰਨ ਲਈ ਕੰਮ ਕਰਨ ਵਿੱਚ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਭੂਮਿਕਾ ਨਿਭਾਉਂਦਾ ਹੈ। ਵਿਸ਼ਵ ਬੈਂਕ ਕਈ ਸਿਖਲਾਈ ਵਿੰਗਾਂ ਦਾ ਸੰਚਾਲਨ ਕਰਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਇਹ ਕਲੀਨ ਏਅਰ ਇਨੀਸ਼ੀਏਟਿਵ ਅਤੇ ਸੰਯੁਕਤ ਰਾਸ਼ਟਰ ਵਿਕਾਸ ਕਾਰੋਬਾਰ ਨਾਲ ਕੰਮ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਦੇ ਨਾਲ ਹੀ ਇਹ ਓਪਨ ਡਾਟਾ ਇਨੀਸ਼ੀਏਟਿਵ ਦੇ ਅੰਦਰ ਕੰਮ ਕਰਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਇੱਕ ਓਪਨ ਗਿਆਨ ਭੰਡਾਰ ਦੀ ਮੇਜ਼ਬਾਨੀ ਕਰਦਾ ਹੈ।

ਵਿਸ਼ਵ ਬੈਂਕ ਦੀ ਮਹਿੰਗਾਈ ਨੂੰ ਉਤਸ਼ਾਹਿਤ ਕਰਨ ਅਤੇ ਆਰਥਿਕ ਵਿਕਾਸ ਨੂੰ ਨੁਕਸਾਨ ਪਹੁੰਚਾਉਣ ਦੇ ਤੌਰ 'ਤੇ ਆਲੋਚਨਾ ਕੀਤੀ ਜਾ ਰਹੀ ਹੈ, ਜਿਸ ਕਾਰਨ 1988 ਅਤੇ 2000 ਵਿੱਚ ਵਿਰੋਧ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨ ਵੀ ਹੋਏ। ਕੋਵਿਡ-19 ਮਹਾਂਮਾਰੀ ਪ੍ਰਤੀ ਬੈਂਕ ਦੇ ਸ਼ਾਸਨ ਅਤੇ ਜਵਾਬ ਦੀ ਵੀ ਲੋਕਾਂ ਵੱਲੋਂ ਸਖਤ ਆਲੋਚਨਾ ਕੀਤੀ ਗਈ ਹੈ।

ਵਿਸ਼ਵ ਬੈਂਕ ਦਾ ਇਤਿਹਾਸ

ਵਿਸ਼ਵ ਬੈਂਕ ਨੂੰ ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਮੁਦਰਾ ਫੰਡ (ਆਈਐਮਐਫ) ਦੇ ਨਾਲ 1944 ਵਿੱਚ ਬ੍ਰੈਟਨ ਵੁੱਡਜ਼ ਕਾਨਫਰੰਸ ਵਿੱਚ ਬਣਾਇਆ ਗਿਆ ਸੀ। ਵਿਸ਼ਵ ਬੈਂਕ ਦਾ ਪ੍ਰਧਾਨ ਰਵਾਇਤੀ ਤੌਰ 'ਤੇ ਇੱਕ ਅਮਰੀਕੀ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਵਿਸ਼ਵ ਬੈਂਕ ਅਤੇ IMF ਦੋਵੇਂ ਵਾਸ਼ਿੰਗਟਨ, ਡੀ.ਸੀ. ਵਿੱਚ ਅਧਾਰਤ ਹਨ, ਅਤੇ ਇੱਕ ਦੂਜੇ ਨਾਲ ਮਿਲ ਕੇ ਕੰਮ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਮਾਊਂਟ ਵਾਸ਼ਿੰਗਟਨ ਹੋਟਲ ਵਿੱਚ ਗੋਲਡ ਰੂਮ ਜਿੱਥੇ ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਮੁਦਰਾ ਫੰਡ ਅਤੇ ਵਿਸ਼ਵ ਬੈਂਕ ਦੀ ਸਥਾਪਨਾ ਕੀਤੀ ਗਈ ਸੀ, ਹਾਲਾਂਕਿ ਬ੍ਰੈਟਨ ਵੁੱਡਜ਼ ਕਾਨਫਰੰਸ ਵਿੱਚ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਦੇਸ਼ਾਂ ਦੀ ਨੁਮਾਇੰਦਗੀ ਕੀਤੀ ਗਈ ਸੀ, ਸੰਯੁਕਤ ਰਾਜ ਅਤੇ ਯੂਨਾਈਟਿਡ ਕਿੰਗਡਮ ਹਾਜ਼ਰੀ ਵਿੱਚ ਸਭ ਤੋਂ ਸ਼ਕਤੀਸ਼ਾਲੀ ਸਨ ਅਤੇ ਗੱਲਬਾਤ ਵਿੱਚ ਦਬਦਬਾ ਰੱਖਦੇ ਸਨ। ਘੱਟ ਆਮਦਨੀ ਵਾਲੇ ਦੇਸ਼ ਜੋ ਵਪਾਰਕ ਤੌਰ 'ਤੇ ਕਰਜ਼ੇ ਪ੍ਰਾਪਤ ਨਹੀਂ ਕਰ ਸਕਦੇ ਸਨ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਬੈਂਕ ਲੋਨ ਵੀ ਕਰ ਸਕਦਾ ਹੈ।

ਵਿਸ਼ਵ ਬੈਂਕ ਦਾ ਕਰਜ਼ਾ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰਨ ਵਾਲਾ ਪਹਿਲਾ ਦੇਸ਼ 1947 ਵਿੱਚ ਫਰਾਂਸ ਸੀ। ਬੈਂਕ ਦੇ ਉਸ ਸਮੇਂ ਦੇ ਪ੍ਰਧਾਨ ਜੌਹਨ ਮੈਕਲੋਏ ਨੇ ਦੋ ਹੋਰ ਬਿਨੈਕਾਰਾਂ, ਪੋਲੈਂਡ ਅਤੇ ਚਿਲੀ ਨਾਲੋਂ ਫਰਾਂਸ ਨੂੰ ਚੁਣਿਆ। ਇਹ ਕਰਜ਼ਾ US$250 ਮਿਲੀਅਨ ਲਈ ਸੀ ਜੋ ਬੇਨਤੀ ਕੀਤੀ ਗਈ ਅੱਧੀ ਰਕਮ, ਅਤੇ ਸਖ਼ਤ ਸ਼ਰਤਾਂ ਨਾਲ ਆਇਆ ਸੀ। ਫਰਾਂਸ ਨੂੰ ਇੱਕ ਸੰਤੁਲਿਤ ਬਜਟ ਤਿਆਰ ਕਰਨ ਅਤੇ ਵਿਸ਼ਵ ਬੈਂਕ ਨੂੰ ਦੂਜੀਆਂ ਸਰਕਾਰਾਂ ਦੇ ਮੁਕਾਬਲੇ ਕਰਜ਼ੇ ਦੀ ਮੁੜ ਅਦਾਇਗੀ ਨੂੰ ਤਰਜੀਹ ਦੇਣ ਲਈ ਸਹਿਮਤ ਹੋਣਾ ਪਿਆ। ਵਿਸ਼ਵ ਬੈਂਕ ਦੇ ਸਟਾਫ ਨੇ ਇਹ ਯਕੀਨੀ ਬਣਾਉਣ ਲਈ ਫੰਡਾਂ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਨੇੜਿਓਂ ਨਿਗਰਾਨੀ ਕੀਤੀ ਕਿ ਫਰਾਂਸ ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਸ਼ਰਤਾਂ ਨੂੰ ਪੂਰਾ ਕੀਤਾ। ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ, ਕਰਜ਼ੇ ਨੂੰ ਮਨਜ਼ੂਰੀ ਦੇਣ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ, ਸੰਯੁਕਤ ਰਾਜ ਦੇ ਵਿਦੇਸ਼ ਵਿਭਾਗ ਨੇ ਫਰਾਂਸ ਦੀ ਸਰਕਾਰ ਨੂੰ ਕਿਹਾ ਕਿ ਪਹਿਲਾਂ ਕਮਿਊਨਿਸਟ ਪਾਰਟੀ ਨਾਲ ਜੁੜੇ ਉਸਦੇ ਮੈਂਬਰਾਂ ਨੂੰ ਹਟਾਉਣਾ ਹੋਵੇਗਾ। ਫ੍ਰੈਂਚ ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਪਾਲਣਾ ਕੀਤੀ ਅਤੇ ਕਮਿਊਨਿਸਟ ਗੱਠਜੋੜ ਸਰਕਾਰ ਨੂੰ ਹਟਾ ਦਿੱਤਾ  ਤੇ ਕੁਝ ਘੰਟਿਆਂ ਦੇ ਅੰਦਰ, ਫਰਾਂਸ ਨੂੰ ਕਰਜ਼ਾ ਮਨਜ਼ੂਰ ਹੋ ਗਿਆ।

ਵਿਸ਼ਵ ਬੈਂਕ ਦੀ ਲੀਡਰਸ਼ਿਪ

ਬੈਂਕ ਦਾ ਪ੍ਰਧਾਨ ਪੂਰੇ ਵਿਸ਼ਵ ਬੈਂਕ ਸਮੂਹ ਦਾ ਪ੍ਰਧਾਨ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਪ੍ਰਧਾਨ ਬੋਰਡ ਆਫ਼ ਡਾਇਰੈਕਟਰਜ਼ ਦੀਆਂ ਮੀਟਿੰਗਾਂ ਦੀ ਪ੍ਰਧਾਨਗੀ ਕਰਨ ਅਤੇ ਬੈਂਕ ਦੇ ਸਮੁੱਚੇ ਪ੍ਰਬੰਧਨ ਲਈ ਜ਼ਿੰਮੇਵਾਰ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਰਵਾਇਤੀ ਤੌਰ 'ਤੇ, ਬੈਂਕ ਦਾ ਪ੍ਰਧਾਨ ਹਮੇਸ਼ਾ ਸੰਯੁਕਤ ਰਾਜ ਦੁਆਰਾ ਨਾਮਜ਼ਦ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਇੱਕ ਅਮਰੀਕੀ ਨਾਗਰਿਕ ਰਿਹਾ ਹੈ, ਬੈਂਕ ਦਾ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡਾ ਸ਼ੇਅਰਧਾਰਕ (ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਮੁਦਰਾ ਫੰਡ ਦਾ ਮੈਨੇਜਿੰਗ ਡਾਇਰੈਕਟਰ ਹਮੇਸ਼ਾ ਇੱਕ ਯੂਰਪੀਅਨ ਰਿਹਾ ਹੈ)। ਨਾਮਜ਼ਦ ਵਿਅਕਤੀ ਨੂੰ ਪੰਜ ਸਾਲਾਂ ਦੀ, ਨਵਿਆਉਣਯੋਗ ਮਿਆਦ ਦੀ ਸੇਵਾ ਕਰਨ ਲਈ ਕਾਰਜਕਾਰੀ ਨਿਰਦੇਸ਼ਕਾਂ ਦੇ ਬੋਰਡ ਦੁਆਰਾ ਪੁਸ਼ਟੀ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਹਾਲਾਂਕਿ ਵਿਸ਼ਵ ਬੈਂਕ ਦੇ ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਪ੍ਰਧਾਨਾਂ ਕੋਲ ਬੈਂਕਿੰਗ ਦਾ ਤਜਰਬਾ ਹੈ ਪਰ ਕੁਝ ਕੋਲ ਨਹੀਂ ਹੈ। ਬੈਂਕ ਦੇ ਵਾਈਸ ਪ੍ਰੈਜ਼ੀਡੈਂਟ ਇਸ ਦੇ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਮੈਨੇਜਰ ਹੁੰਦੇ ਹਨ, ਜੋ ਖੇਤਰਾਂ, ਸੈਕਟਰਾਂ, ਨੈੱਟਵਰਕਾਂ ਅਤੇ ਕਾਰਜਾਂ ਦੇ ਇੰਚਾਰਜ ਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਇੱਥੇ ਦੋ ਕਾਰਜਕਾਰੀ ਉਪ ਪ੍ਰਧਾਨ, ਤਿੰਨ ਸੀਨੀਅਰ ਮੀਤ ਪ੍ਰਧਾਨ, ਅਤੇ 24 ਉਪ ਪ੍ਰਧਾਨ ਹਨ।

ਬੋਰਡ ਆਫ਼ ਡਾਇਰੈਕਟਰਜ਼ ਵਿੱਚ ਵਿਸ਼ਵ ਬੈਂਕ ਸਮੂਹ ਦੇ ਪ੍ਰਧਾਨ ਅਤੇ 25 ਕਾਰਜਕਾਰੀ ਨਿਰਦੇਸ਼ਕ ਸ਼ਾਮਲ ਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਪ੍ਰੀਜ਼ਾਈਡਿੰਗ ਅਫਸਰ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਪਰ ਉਸ ਦੀ ਸ਼ਕਤੀ ਵੀ ਸੀਮਿਤ ਹੁੰਦੀ ਹੈ ਕਿਉਂਕਿ ਕਾਰਜਕਾਰੀ ਨਿਰਦੇਸ਼ਕ ਵਿਅਕਤੀ ਦੇ ਤੌਰ 'ਤੇ ਕਿਸੇ ਵੀ ਸ਼ਕਤੀ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਨਹੀਂ ਕਰ ਸਕਦੇ ਜਾਂ ਬੈਂਕ ਦੀ ਪ੍ਰਤੀਨਿਧਤਾ ਨਹੀਂ ਕਰ ਸਕਦੇ, ਜਦੋਂ ਤੱਕ ਬੋਰਡ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਅਜਿਹਾ ਕਰਨ ਲਈ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਤੌਰ 'ਤੇ ਅਧਿਕਾਰਤ ਨਹੀਂ ਕਰਦੇ। 1 ਨਵੰਬਰ 2010 ਤੋਂ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋਏ ਕਾਰਜਕਾਲ ਦੇ ਨਾਲ, ਕਾਰਜਕਾਰੀ ਨਿਰਦੇਸ਼ਕਾਂ ਦੀ ਗਿਣਤੀ ਇੱਕ ਵਧ ਕੇ 25 ਹੋ ਗਈ। 1946 ਤੋਂ 2019ਵਿਸ਼ਵ ਬੈਂਕ ਦੇ ਪ੍ਰਧਾਨ ਦੀ ਸੂਚੀ ਹੇਠ ਲਿਖੇ ਅਨੁਸਾਰ ਹੈ।

Presidents of the World Bank

Name

Dates

Nationality

Previous work

Eugene Meyer

1946–1946

 United States

Newspaper publisher and Chairman of the Federal Reserve

John J. McCloy

1947–1949

 United States

Lawyer and US Assistant Secretary of War

Eugene R. Black, Sr.

1949–1963

 United States

Bank executive with Chase and executive director with the World Bank

George Woods

1963–1968

 United States

Bank executive with First Boston Corporation

Robert McNamara

1968–1981

 United States

President of the Ford Motor Company, US Defense Secretary under presidents John F. Kennedy and Lyndon B. Johnson

Alden W. Clausen

1981–1986

 United States

Lawyer, bank executive with Bank of America

Barber Conable

1986–1991

 United States

New York State Senator and US Congressman

Lewis T. Preston

1991–1995

 United States

Bank executive with J.P. Morgan

James Wolfensohn

1995–2005

 United States and  Australia

Wolfensohn was a naturalised American citizen before taking office. Corporate lawyer and banker

Paul Wolfowitz

2005–2007

 United States

US Ambassador to Indonesia, US Deputy Secretary of Defense, Dean of the School of Advanced International Studies (SAIS) at Johns Hopkins University, a prominent architect of 2003 invasion of Iraq, resigned World Bank post due to ethics scandal[33]

Robert Zoellick

2007–2012

 United States

Deputy Secretary of State and US Trade Representative

Jim Yong Kim

2012–2019

 United States

Former Chair of the Department of Global Health and Social Medicine at Harvard, president of Dartmouth College, naturalized American citizen[34]

Kristalina Georgieva (acting)

2019

 Bulgaria

Former European Commissioner for the Budget and Human Resources and 2010's "European of the Year"

David Malpass

2019–present

 United States

Under Secretary of the Treasury for International Affairs

 

ਅਜੋਕੇ ਸਮੇਂ ਸਿੱਖ ਦੇ ਹੱਥ ਵਿਸ਼ਵ ਬੈਂਕ ਦੀ ਕਮਾਨ

ਸਿੱਖ ਕੌਮ ਵਿਸ਼ਵ ਪੱਧਰ ਉੱਤੇ  ਓਦੋਂ ਹੋਰ ਰੋਸ਼ਨ ਹੋ ਗਈ ਜਦੋਂ ਜੋ ਬਿਡੇਨ ਨੇ ਮਾਸਟਰਕਾਰਡ ਦੇ ਸਾਬਕਾ ਮੁੱਖ ਕਾਰਜਕਾਰੀ ਅਜੈ ਸਿੰਘ ਬੰਗਾ ਨੂੰ ਵਿਸ਼ਵ ਬੈਂਕ ਦੇ ਪ੍ਰਧਾਨ ਵਜੋਂ ਨਾਮਜ਼ਦ ਕੀਤਾ ।  ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਬਿਡੇਨ ਨੇ ਆਪਣੇ ਬਿਆਨ 'ਚ ਕਿਹਾ ਕਿ  “ਅਜੈ ਇਤਿਹਾਸ ਦੇ ਇਸ ਨਾਜ਼ੁਕ ਪਲ 'ਤੇ ਵਿਸ਼ਵ ਬੈਂਕ ਦੀ ਅਗਵਾਈ ਕਰਨ ਲਈ ਵਿਲੱਖਣ ਤੌਰ 'ਤੇ ਤਿਆਰ ਹੈ। ਉਸਨੇ ਤਿੰਨ ਦਹਾਕਿਆਂ ਤੋਂ ਵੱਧ ਸਮਾਂ ਸਫਲ, ਗਲੋਬਲ ਕੰਪਨੀਆਂ ਬਣਾਉਣ ਅਤੇ ਪ੍ਰਬੰਧਨ ਵਿੱਚ ਬਿਤਾਇਆ ਹੈ ਜੋ ਨੌਕਰੀਆਂ ਪੈਦਾ ਕਰਦੀਆਂ ਹਨ ਅਤੇ ਵਿਕਾਸਸ਼ੀਲ ਅਰਥਚਾਰਿਆਂ ਵਿੱਚ ਨਿਵੇਸ਼ ਲਿਆਉਂਦੀਆਂ ਹਨ, ਅਤੇ ਬੁਨਿਆਦੀ ਤਬਦੀਲੀਆਂ ਦੇ ਦੌਰ ਵਿੱਚ ਸੰਗਠਨਾਂ ਦਾ ਮਾਰਗਦਰਸ਼ਨ ਕਰਦੀਆਂ ਹਨ। ਉਸ ਕੋਲ ਲੋਕਾਂ ਅਤੇ ਪ੍ਰਣਾਲੀਆਂ ਦਾ ਪ੍ਰਬੰਧਨ ਕਰਨ ਅਤੇ ਨਤੀਜੇ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰਨ ਲਈ ਵਿਸ਼ਵ ਭਰ ਦੇ ਗਲੋਬਲ ਨੇਤਾਵਾਂ ਨਾਲ ਸਾਂਝੇਦਾਰੀ ਕਰਨ ਦਾ ਇੱਕ ਸਾਬਤ ਹੋਇਆ ਟਰੈਕ ਰਿਕਾਰਡ ਹੈ।

ਉਸ ਕੋਲ ਜਲਵਾਯੂ ਤਬਦੀਲੀ ਸਮੇਤ ਸਾਡੇ ਸਮੇਂ ਦੀਆਂ ਸਭ ਤੋਂ ਜ਼ਰੂਰੀ ਚੁਣੌਤੀਆਂ ਨਾਲ ਨਜਿੱਠਣ ਲਈ ਜਨਤਕ-ਨਿੱਜੀ ਸਰੋਤਾਂ ਨੂੰ ਜੁਟਾਉਣ ਦਾ ਨਾਜ਼ੁਕ ਤਜਰਬਾ ਵੀ ਹੈ। ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਜੰਮੇ, ਅਜੈ ਦਾ ਵਿਕਾਸਸ਼ੀਲ ਦੇਸ਼ਾਂ ਨੂੰ ਦਰਪੇਸ਼ ਮੌਕਿਆਂ ਅਤੇ ਚੁਣੌਤੀਆਂ ਬਾਰੇ ਇੱਕ ਵਿਲੱਖਣ ਦ੍ਰਿਸ਼ਟੀਕੋਣ ਹੈ ਅਤੇ ਵਿਸ਼ਵ ਬੈਂਕ ਗਰੀਬੀ ਨੂੰ ਘਟਾਉਣ ਅਤੇ ਖੁਸ਼ਹਾਲੀ ਨੂੰ ਵਧਾਉਣ ਲਈ ਆਪਣੇ ਅਭਿਲਾਸ਼ੀ ਏਜੰਡੇ ਨੂੰ ਕਿਵੇਂ ਪੂਰਾ ਕਰ ਸਕਦਾ ਹੈ।"

ਅਜੇ ਬੰਗਾ ਇਸ ਸਮੇਂ ਜਨਰਲ ਐਟਲਾਂਟਿਕ ਦੇ ਵਾਈਸ ਚੇਅਰਮੈਨ ਵਜੋਂ ਕੰਮ ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ। ਪਹਿਲਾਂ, ਉਹ ਮਾਸਟਰਕਾਰਡ ਦੇ ਪ੍ਰਧਾਨ ਅਤੇ ਸੀਈਓ ਸਨ, ਇੱਕ ਰਣਨੀਤਕ, ਤਕਨੀਕੀ ਅਤੇ ਸੱਭਿਆਚਾਰਕ ਤਬਦੀਲੀ ਦੁਆਰਾ ਕੰਪਨੀ ਦੀ ਅਗਵਾਈ ਕਰਦੇ ਸਨ।

ਆਪਣੇ ਕਰੀਅਰ ਦੇ ਦੌਰਾਨ, ਅਜੈ ਟੈਕਨਾਲੋਜੀ, ਡੇਟਾ, ਵਿੱਤੀ ਸੇਵਾਵਾਂ ਅਤੇ ਸ਼ਾਮਲ ਕਰਨ ਲਈ ਨਵੀਨਤਾ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਗਲੋਬਲ ਲੀਡਰ ਬਣ ਗਿਆ ਹੈ। ਉਹ ਇੰਟਰਨੈਸ਼ਨਲ ਚੈਂਬਰ ਆਫ਼ ਕਾਮਰਸ ਦੇ ਆਨਰੇਰੀ ਚੇਅਰਮੈਨ ਹਨ, 2020-2022 ਤੱਕ ਚੇਅਰਮੈਨ ਵਜੋਂ ਸੇਵਾ ਨਿਭਾ ਰਹੇ ਹਨ। ਉਹ ਟੇਮਾਸੇਕ ਵਿਖੇ ਐਕਸੋਰ ਦੇ ਚੇਅਰਮੈਨ ਅਤੇ ਸੁਤੰਤਰ ਨਿਰਦੇਸ਼ਕ ਵੀ ਹਨ। ਉਹ ਜਨਰਲ ਅਟਲਾਂਟਿਕ ਦੇ ਜਲਵਾਯੂ-ਕੇਂਦ੍ਰਿਤ ਫੰਡ, BeyondNetZero, ਦੀ 2021 ਵਿੱਚ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਵੇਲੇ ਇੱਕ ਸਲਾਹਕਾਰ ਬਣ ਗਿਆ। ਉਸਨੇ ਪਹਿਲਾਂ ਅਮਰੀਕੀ ਰੈੱਡ ਕਰਾਸ, ਕ੍ਰਾਫਟ ਫੂਡਜ਼ ਅਤੇ ਡਾਓ ਇੰਕ ਦੇ ਬੋਰਡਾਂ ਵਿੱਚ ਸੇਵਾ ਕੀਤੀ। ਅਜੈ ਨੇ ਉਪ-ਪ੍ਰਧਾਨ ਹੈਰਿਸ ਦੇ ਨਾਲ ਸਹਿ-ਪ੍ਰਧਾਨ ਵਜੋਂ ਕੰਮ ਕੀਤਾ ਹੈ।ਉਹ ਇਸ ਸਮੇਂ ਟ੍ਰਾਈਲੇਟਰਲ ਕਮਿਸ਼ਨ ਦਾ ਮੈਂਬਰ ਹੈ, ਯੂ.ਐੱਸ.-ਇੰਡੀਆ ਰਣਨੀਤਕ ਭਾਈਵਾਲੀ ਫੋਰਮ ਦਾ ਇੱਕ ਸੰਸਥਾਪਕ ਟਰੱਸਟੀ ਹੈ, ਸੰਯੁਕਤ ਰਾਜ-ਚੀਨ ਸਬੰਧਾਂ ਦੀ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਕਮੇਟੀ ਦਾ ਸਾਬਕਾ ਮੈਂਬਰ ਹੈ, ਅਤੇ ਅਮਰੀਕਨ ਇੰਡੀਆ ਫਾਊਂਡੇਸ਼ਨ ਦਾ ਚੇਅਰਮੈਨ ਐਮਰੀਟਸ ਹੈ।

ਅਜੈ ਸਿੰਘ ਬੰਗਾ ਸਾਈਬਰ ਰੈਡੀਨੇਸ ਇੰਸਟੀਚਿਊਟ ਦਾ ਸਹਿ-ਸੰਸਥਾਪਕ ਹੈ। ਇਸ ਦੇ ਨਾਲ ਹੀ ਨਿਊਯਾਰਕ ਦੇ ਆਰਥਿਕ ਕਲੱਬ ਦਾ ਵਾਈਸ ਚੇਅਰ ਹੈ। ਉਸਨੇ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਸਾਈਬਰ ਸੁਰੱਖਿਆ ਨੂੰ ਵਧਾਉਣ ਲਈ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਓਬਾਮਾ ਦੇ ਕਮਿਸ਼ਨ ਦੇ ਮੈਂਬਰ ਵਜੋਂ ਵੀ ਕੰਮ ਕੀਤਾ ਹੈ। ਉਹ ਵਪਾਰ ਨੀਤੀ ਅਤੇ ਗੱਲਬਾਤ ਲਈ ਅਮਰੀਕੀ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਦੀ ਸਲਾਹਕਾਰ ਕਮੇਟੀ ਦਾ ਪਿਛਲਾ ਮੈਂਬਰ ਵੀ ਹੈ।

ਅਜੈ ਸਿੰਘ ਬੰਗਾ ਨੂੰ 2012 ਵਿੱਚ ਵਿਦੇਸ਼ੀ ਨੀਤੀ ਐਸੋਸੀਏਸ਼ਨ ਮੈਡਲ, 2016 ਵਿੱਚ ਭਾਰਤ ਦੇ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਦੁਆਰਾ ਪਦਮ ਸ਼੍ਰੀ ਅਵਾਰਡ, ਐਲਿਸ ਆਈਲੈਂਡ ਮੈਡਲ ਆਫ਼ ਆਨਰ ਅਤੇ 2019 ਵਿੱਚ ਬਿਜ਼ਨਸ ਕੌਂਸਲ ਫਾਰ ਇੰਟਰਨੈਸ਼ਨਲ ਅੰਡਰਸਟੈਂਡਿੰਗਜ਼ ਗਲੋਬਲ ਲੀਡਰਸ਼ਿਪ ਅਵਾਰਡ, ਅਤੇ ਸਿੰਗਾਪੁਰ ਪਬਲਿਕ ਸਰਵਿਸ ਦੇ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਮਿੱਤਰਾਂ ਨਾਲ ਸਨਮਾਨਿਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ। ਦੱਸਣਯੋਗ ਹੈ ਕਿ G20 ਵਿੱਤ ਮੰਤਰੀਆਂ ਦੀ ਸ਼ੁੱਕਰਵਾਰ ਨੂੰ ਬੈਂਗਲੁਰੂ ਵਿੱਚ ਹੋਣ ਵਾਲੀ ਮੀਟਿੰਗ ਵਿੱਚ ਬੈਂਕ ਦੇ ਭਵਿੱਖ ਬਾਰੇ ਚਰਚਾ ਕਰਨ ਦੀ ਉਮੀਦ ਹੈ ਅਤੇ ਨਵੇਂ ਪ੍ਰਧਾਨ ਲਈ ਮਈ ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤੀ ਤਾਰੀਖ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ 29 ਮਾਰਚ ਤੱਕ ਨਾਮਜ਼ਦਗੀਆਂ ਬੰਦ ਹੋ ਜਾਣਗੀਆਂ। ਵਿਸ਼ਵ ਬੈਂਕ ਦੇ ਪ੍ਧਾਨ ਦੀ ਇਹ ਨਾਮਜ਼ਦਗੀ ਪਿੱਛੇ ਕਿ ਤੱਥ ਤੇ ਕਾਰਨ ਹਨ ਇਸ ਦਾ ਪਤਾ ਸਮਾਂ ਲੰਘਣ ਨਾਲ ਹੀ ਪਤਾ ਲੱਗੇਗਾ।

ਭਾਗ: 8....

 

 

ਡਾ.ਸਰਬਜੀਤ ਕੌਰ ਜੰਗ