ਭਾਈ ਖੰਡਾ ਦੇ ਅੰਤਿਮ ਸੰਸਕਾਰ ਵਿੱਚ ਹਜ਼ਾਰਾਂ ਦੋਸਤ ਅਤੇ ਸਮਰਥਕ ਸ਼ਾਮਲ ਹੋਏ ਪਰ ਖੂਨ ਦਾ ਇੱਕ ਵੀ ਰਿਸ਼ਤੇਦਾਰ ਉੱਥੇ ਨਹੀਂ ਪਹੁੰਚ ਸਕਿਆ

ਸਰਕਾਰ ਵਲੋਂ ਮਾਤਾ ਅਤੇ ਭੈਣ ਨੂੰ ਵੀਜ਼ਾ ਨਾ ਦੇਣ ਦੀ ਭਾਰੀ ਨਿਖੇਧੀ ਕੀਤੀ ਗਈ

ਅੰਮ੍ਰਿਤਸਰ ਟਾਈਮਜ਼ ਬਿਊਰੋ 

ਨਵੀਂ ਦਿੱਲੀ 12 ਅਗਸਤ (ਮਨਪ੍ਰੀਤ ਸਿੰਘ ਖਾਲਸਾ):-ਸਿੱਖ ਕਾਰਕੁਨ ਅਵਤਾਰ ਸਿੰਘ ਖੰਡਾ ਨੂੰ 11 ਜੂਨ 2023 ਨੂੰ ਅਚਾਨਕ ਬਿਮਾਰ ਹੋਣ ਕਾਰਨ ਬਰਮਿੰਘਮ ਸਿਟੀ ਹਸਪਤਾਲ ਵਿੱਚ ਦਾਖਲ ਕਰਵਾਇਆ ਗਿਆ ਸੀ ਅਤੇ 15 ਜੂਨ ਦੇ ਸ਼ੁਰੂਆਤੀ ਘੰਟਿਆਂ ਵਿੱਚ ਉਸਦੀ ਮੌਤ ਹੋ ਗਈ ਸੀ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਅਚਾਨਕ ਹੋਈ ਮੌਤ ਤੇ ਯੂਕੇ ਦੇ ਸਿੱਖਾਂ ਵਲੋਂ ਹਿੰਦ ਏਜੰਸੀਆਂ ਤੇ ਉਂਗਲਾਂ ਚੁਕੀਆਂ ਸਨ ਕਿ ਉਨ੍ਹਾਂ ਵਲੋਂ ਇਕ ਸਾਜ਼ਿਸ਼ ਤਹਿਤ ਭਾਈ ਖੰਡਾ ਨੂੰ ਜ਼ਹਿਰ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਸੀ । ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਅੰਤਿਮ ਸੰਸਕਾਰ ਦੀ ਰਸਮਾਂ ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਬਰਮਿੰਘਮ ਦੇ ਨੇੜੇ ਸਮੈਥਵਿਕ ਦੇ ਗੁਰੂ ਨਾਨਕ ਗੁਰਦੁਆਰੇ ਤੋਂ ਉਸਦੇ ਨਜ਼ਦੀਕੀ ਦੋਸਤਾਂ ਅਤੇ ਸਮਰਥਕਾਂ ਦੇ ਨਾਲ ਹੋਈ, ਪਰ ਉਸਦਾ ਨਜ਼ਦੀਕੀ ਪਰਿਵਾਰ ਹਜ਼ਾਰਾਂ ਮੀਲ ਦੂਰ ਇੱਕ ਟੈਲੀਵਿਜ਼ਨ ਸਕ੍ਰੀਨ ਤੋਂ ਦੇਖ ਰਿਹਾ ਸੀ । ਭਾਈ ਖੰਡਾ ਦਾ ਅੰਤਿਮ ਸਸਕਾਰ ਪਹਿਲਾਂ 5 ਅਗਸਤ ਨੂੰ ਹੋਣਾ ਸੀ ਪਰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਮਾਤਾ ਚਰਨਜੀਤ ਕੌਰ ਵਲੋਂ ਕੀਤੀ ਗਈ ਅਪੀਲ ਤੇ 12 ਅਗਸਤ ਨੂੰ ਕੀਤਾ ਗਿਆ । ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਅੰਤਿਮ ਦਰਸ਼ਨਾਂ ਨੂੰ ਹਜਾਰਾਂ ਦੀ ਤਾਦਾਦ ਅੰਦਰ ਸਿੱਖ ਪੰਜਾਬੀ ਭਾਈਚਾਰੇ ਦੇ ਲੋਕ ਸ਼ਾਮਿਲ ਸਨ ਤੇ ਖਾਲਿਸਤਾਨ ਜਿੰਦਾਬਾਦ ਦੇ ਨਾਹਰੇ ਲਗਾ ਰਹੇ ਸਨ । ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਸਾਹਿਬ ਦੇ ਬਾਹਰ ਇਕ ਬਹੁਤ ਵੱਡਾ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਫੋਟੋ ਦਾ ਫਲੈਕਸ ਟੰਗਿਆ ਹੋਇਆ ਸੀ ਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਦੇਹ ਨੂੰ ਘੋੜਾ ਬੱਘੀ ਤੇ ਲੈ ਜਾਇਆ ਗਿਆ ਸੀ । 

ਜਿਕਰਯੋਗ ਹੈ ਕਿ ਭਾਈ ਖੰਡਾ ਦੇ ਮਾਤਾ ਅਤੇ ਭੈਣ ਜੀ ਜੋ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਰਹਿੰਦੇ ਹਨ ਨੂੰ ਗ੍ਰਹਿ ਦਫਤਰ ਦੁਆਰਾ ਉਸਦੇ ਅੰਤਿਮ ਸੰਸਕਾਰ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਹੋਣ ਲਈ ਵੀਜ਼ਾ ਦੇਣ ਤੋਂ ਇਨਕਾਰ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਸੀ।

ਇਨਕਾਰ ਪੱਤਰ ਜੋ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਤੌਰ 'ਤੇ 19 ਮਾਰਚ 2023 ਦੀ ਇੱਕ ਘਟਨਾ ਦਾ ਜ਼ਿਕਰ ਕਰਦਾ ਹੈ ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਲੰਡਨ ਵਿੱਚ ਭਾਰਤੀ ਹਾਈ ਕਮਿਸ਼ਨ ਦੀ ਇਮਾਰਤ ਦੀ ਭੰਨਤੋੜ ਕੀਤੀ ਗਈ ਸੀ ਅਤੇ ਇਸ ਨੂੰ ਖਾਲਿਸਤਾਨੀ ਝੰਡੇ ਨਾਲ ਬਦਲਣ ਲਈ ਭਾਰਤੀ ਝੰਡੇ ਨੂੰ ਝੁਕਾਇਆ ਗਿਆ ਸੀ। ਵੀਜ਼ਾ ਦੇਣ ਤੋਂ ਇਨਕਾਰ ਕਰਨ ਦੇ ਇੱਕ ਕਾਰਨ ਵਜੋਂ, ਗ੍ਰਹਿ ਦਫ਼ਤਰ ਦੇ ਪੱਤਰ ਵਿੱਚ ਤਿੰਨ ਭਾਰਤੀ ਮੀਡੀਆ ਲੇਖਾਂ ਦੇ ਲਿੰਕ ਸ਼ਾਮਲ ਸਨ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚ ਦਾਅਵਾ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ ਕਿ ਭਾਈ ਖੰਡਾ ਨੂੰ ਭਾਰਤੀ ਝੰਡਾ ਉਤਾਰਨ ਲਈ ਗ੍ਰਿਫਤਾਰ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ। ਜਦਕਿ ਯੂਕੇ ਦੀ ਮੈਟਰੋਪੋਲੀਟਨ ਪੁਲਿਸ ਨੇ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਭਾਈ ਖੰਡਾ ਨੂੰ ਇਸ ਜਾਂਚ ਦੇ ਹਿੱਸੇ ਵਜੋਂ ਗ੍ਰਿਫ਼ਤਾਰ ਨਹੀਂ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਅਤੇ ਨਾ ਹੀ ਦੋਸ਼ ਲਾਇਆ ਗਿਆ ਹੈ।

ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਮੀਡੀਆ ਲੇਖਾਂ ਕਾਰਨ ਭਾਈ ਖੰਡਾ ਦੀ ਮਾਤਾ ਅਤੇ ਭੈਣ ਨੂੰ ਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ ਪੁਲਿਸ ਦੁਆਰਾ ਪੁੱਛਗਿੱਛ ਲਈ ਹਿਰਾਸਤ ਵਿੱਚ ਲਿਆ ਗਿਆ ਸੀ, ਜਿਸਦਾ ਹਵਾਲਾ ਇਨਕਾਰ ਪੱਤਰ ਵਿੱਚ ਵੀ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਸੀ। ਭਾਈ ਖੰਡਾ ਦੇ ਮਾਤਾ ਅਤੇ ਭੈਣ ਨੂੰ ਪੱਤਰ ਵਿੱਚ ਇਨਕਾਰ ਕਰਨ ਦੇ ਹੋਰ ਕਾਰਨਾਂ ਵਿੱਚ ਪਿਛਲੀਆਂ ਅਰਜ਼ੀਆਂ ਵਿੱਚ ਮਤਭੇਦ ਅਤੇ ਇਹ ਜੋਖਮ ਸ਼ਾਮਲ ਸੀ ਕਿ ਉਹ ਦੋਵੇਂ ਸਮੇਂ ਤੋਂ ਵੱਧ ਰਹਿਣਗੇ ਅਤੇ ਪੰਜਾਬ ਵਾਪਸ ਨਹੀਂ ਆਉਣਗੇ। ਦਾਅਵਿਆਂ ਦਾ ਜਵਾਬ ਦਿੰਦੇ ਹੋਏ, ਹੋਮ ਆਫਿਸ ਦੇ ਬੁਲਾਰੇ ਨੇ ਦੱਸਿਆ ਕਿ "ਸਾਰੇ ਵੀਜ਼ਾ ਅਰਜ਼ੀਆਂ ਨੂੰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਵਿਅਕਤੀਗਤ ਗੁਣਾਂ ਦੇ ਆਧਾਰ 'ਤੇ, ਪ੍ਰਦਾਨ ਕੀਤੇ ਗਏ ਸਬੂਤਾਂ ਦੇ ਆਧਾਰ 'ਤੇ ਅਤੇ ਇਮੀਗ੍ਰੇਸ਼ਨ ਨਿਯਮਾਂ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ ਧਿਆਨ ਨਾਲ ਵਿਚਾਰਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।" ਜਦਕਿ ਮੇਟ ਪੁਲਿਸ ਦੇ ਬਿਆਨ ਬਾਰੇ ਪੁੱਛੇ ਜਾਣ 'ਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਭਾਰਤੀ ਮੀਡੀਆ ਲੇਖਾਂ ਦੇ ਹਵਾਲੇ ਨਾਲ ਕੋਈ ਹੋਰ ਟਿੱਪਣੀ ਕਰਨ ਤੋਂ ਇਨਕਾਰ ਕਰ ਦਿੱਤਾ।

ਜਸ ਸਿੰਘ, ਸਿੱਖ ਫੈਡਰੇਸ਼ਨ ਯੂਕੇ - ਜੋ ਕਿ ਸ੍ਰੀ ਖੰਡਾ ਦੇ ਪਰਿਵਾਰ ਦਾ ਸਮਰਥਨ ਕਰ ਰਹੀ ਹੈ, ਦੇ ਸਲਾਹਕਾਰ ਨੇ ਕਿਹਾ "ਗ੍ਰਹਿ ਦਫ਼ਤਰ ਨੇ ਅਵਤਾਰ ਪ੍ਰਤੀ ਆਪਣੇ ਫਰਜ਼ ਨੂੰ ਪੂਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਅਣਗੌਲਿਆ ਕੀਤਾ ਹੈ ਅਤੇ ਬੁਨਿਆਦੀ ਮਾਨਵਤਾਵਾਦੀ ਸਿਧਾਂਤਾਂ ਅਤੇ ਮਿਆਰਾਂ ਨੂੰ ਬਰਕਰਾਰ ਰੱਖਣ ਵਿੱਚ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਭਾਰਤ ਸਰਕਾਰ ਦੀ ਲਾਈਨ ਅਤੇ ਬਿਰਤਾਂਤ ਨੂੰ ਅਪਣਾਇਆ ਹੈ। ਅਤੇ ਇੱਕ ਨੌਜਵਾਨ ਸਿੱਖ ਦੀ ਸੱਚਾਈ ਅਤੇ ਮੌਤ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਇਸ ਦੀਆਂ ਝੂਠੀਆਂ ਖ਼ਬਰਾਂ ਫੈਲਾਈਆਂ ਸਨ । ਉਨ੍ਹਾਂ ਕਿਹਾ ਕਿ "ਇਸ ਦੁਖਦਾਈ ਮਾਮਲੇ ਨੂੰ ਜਿਸ ਤਰੀਕੇ ਨਾਲ ਨਜਿੱਠਿਆ ਗਿਆ ਹੈ, ਉਸ ਲਈ ਸਿੱਖ ਭਾਈਚਾਰੇ ਵਿੱਚ ਅਜੇ ਵੀ ਭਾਰੀ ਚਿੰਤਾ ਅਤੇ ਗੁੱਸਾ ਹੈ।"

ਭਾਈ ਖੰਡਾ ਨੇ ਆਖਰੀ ਵਾਰ 2010 ਵਿੱਚ ਆਪਣੀ ਮਾਂ ਅਤੇ ਭੈਣ ਨੂੰ ਦੇਖਿਆ ਸੀ, ਜਦੋਂ ਉਹ ਆਪਣੀ ਉਚ ਪੜਾਈ ਲਈ ਉਨ੍ਹਾਂ ਅਤੇ ਪਰਿਵਾਰ ਤੇ ਪੰਜਾਬ ਪੁਲਿਸੀਆ ਅਤਿਆਚਾਰ ਕਰਨ ਕਰਕੇ ਸ਼ਰਣ 'ਤੇ ਯੂਕੇ ਚਲੇ ਗਏ ਸਨ ।

ਭਾਈ ਖੰਡਾ ਦੇ ਪਿਤਾ ਕੁਲਵੰਤ ਸਿੰਘ ਖੁਖਰਾਣਾ ਨੂੰ 1992 ਵਿੱਚ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਪੰਜਾਬ ਪੁਲਿਸ ਵਲੋਂ ਗੋਲੀ ਮਾਰ ਕੇ ਸ਼ਹੀਦ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਸੀ। ਜਸ ਸਿੰਘ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ "ਅਵਤਾਰ ਇੱਕ ਬਹੁਤ ਹੀ ਸੂਝਵਾਨ ਅਤੇ ਹਰਮਨਪਿਆਰੇ ਸਿੱਖ ਨੌਜਵਾਨ ਕਾਰਕੁਨ ਅਤੇ ਨੇਤਾ ਸਨ, ਉਸਨੂੰ ਸਾਰੇ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਵਰਗਾਂ ਦੇ ਭਾਈਚਾਰੇ ਵਿੱਚ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਲੋਕ ਪਿਆਰ ਅਤੇ ਸਤਿਕਾਰ ਕਰਦੇ ਸਨ। "ਉਸ ਦਾ ਘਾਟਾ ਨਾ ਪੂਰਾ ਹੋਣ ਵਾਲਾ ਹੈ ਅਤੇ ਸਮਾਜ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਵੱਡਾ ਖਲਾਅ ਛੱਡ ਦੇਵੇਗਾ ਪਰ ਅਸੀਂ ਕੁਰਬਾਨੀਆਂ ਵਿੱਚੋਂ ਪੈਦਾ ਹੋਇਆ ਇੱਕ ਭਾਈਚਾਰਾ ਹਾਂ ਅਤੇ ਉਸਦੇ ਯੋਗਦਾਨ ਅਤੇ ਕਾਰਜ ਪੀੜ੍ਹੀਆਂ ਲਈ ਇੱਕ ਵਿਰਾਸਤ ਛੱਡ ਕੇ ਜਾਣਗੇ, ਜਿਸ ਤੋਂ ਸਿੱਖ ਨਿਆਂ ਅਤੇ ਆਜ਼ਾਦੀ ਦੇ ਸੱਚ ਲਈ ਸੰਘਰਸ਼ ਨੂੰ ਹਮੇਸ਼ਾ ਜਾਰੀ ਰੱਖਣਗੇ"।