ਕੀ ਪੰਜਾਬ ਦਾ ਪਾਣੀ ਫੇਰ ਲੁਟਿਆ ਜਾਵੇਗਾ?

ਕੀ ਪੰਜਾਬ ਦਾ ਪਾਣੀ ਫੇਰ ਲੁਟਿਆ ਜਾਵੇਗਾ?

ਹਰਿਆਣਾ, ਹਿਮਾਚਲ, ਸਰਸਵਤੀ ਨਦੀ ਨੂੰ ਮੁੜ ਸੁਰਜੀਤ ਕਰਨ ਦੀ ਯੋਜਨਾ 'ਤੇ ਸਹਿਮਤੀ ਪੱਤਰ 'ਤੇ ਦਸਤਖਤ ਕਰਨਗੇ

ਦਰਿਆ ਦੇ ਨਾਲੇ ਵਿੱਚ ਸਾਲ ਭਰ ਪਾਣੀ ਦੇ ਵਹਾਅ ਨੂੰ ਯਕੀਨੀ ਬਣਾਉਣ ਲਈ ਆਦਿ ਬਦਰੀ ਵਿਖੇ ਡੈਮ ਬਣਾਇਆ ਜਾਵੇਗਾ

ਅੰਮ੍ਰਿਤਸਰ ਟਾਈਮਜ਼

ਜਲੰਧਰ: ਪੰਜਾਬ ਦੀਆ ਨਦੀਆਂ ਸੁਕਾਉਣ ਲਈ ,ਮਾਰੂਥਲ ਬਣਾਉਣ ਲਈ ਇਕ ਵਾਰ ਫਿਰ ਪੰਜਾਬ ਦੇ ਪਾਣੀਆਂ ਉਪਰ ਡਾਕਾ ਮਾਰਿਆ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ।ਹਿਮਾਚਲ ਤੋ ਸਿਧਾ ਪਾਣੀ ਪਾਈਪਾਂ ਰਾਹੀਂ ਹਰਿਆਣਾ ਨੂੰ ਦਿਤਾ ਜਾ ਰਿਹਾ।ਇਸ ਉਪਰ ਧਾਰਮਿਕ ਰੰਗਤ ਦਿਤੀ ਜਾ ਰਹੀ ਹੈ ਕਿ ਹਰਿਆਣਾ ਸਰਸਵਤੀ ਨਦੀ ਦੀ ਪੁਨਰ ਸਿਰਜਣਾ ਕਰ ਰਿਹਾ।ਇਹ ਪਾਣੀ ਉਪਰ ਪੰਜਾਬ ਦਾ ਕੁਦਰਤੀ ਹਕ ਹੈ।ਇਸ ਬਾਰੇ ਪੰਜਾਬ ਦੀਆਂ ਪਾਰਟੀਆ ,ਕਿਸਾਨ ਯੂਨੀਅਨਾਂ ਚੁਪ ਹਨ।ਰਾਜਨੀਤੀ ਪੰਜਾਬ ਪ੍ਰਤੀ ਸਾਜਿਸ਼ ਬਣ ਗਈ ਹੈ। ਇਸ ਸਥਿਤੀ ਬਾਰੇ ਪੰਜਾਬ ਦੇ ਰਿਪੇਰੀਅਨ ਹਕਾਂ ਬਾਰੇ ਕੁਛ ਵੀ ਸਪਸ਼ਟ ਨਹੀਂ ਕੀਤਾ ਜਾ ਰਿਹਾ।ਹਿਮਾਚਲ ਪੰਜਾਬ ਦਾ ਕੁਦਰਤੀ ਹਕ ਖੋਹਕੇ ਹਰਿਆਣੇ ਨੂੰ ਪਾਣੀ ਨਹੀਂ ਦੇ ਸਕਦਾ।ਇਹ ਕੁਦਰਤੀ ਸਚ ਦੀ ਉਲੰਘਣਾ ਹੋਵੇਗੀ।ਹਿਮਾਚਲ ਨੂੰ ਇਸ ਬਾਰੇ ਸਪਸ਼ਟੀਕਰਨ ਦੇਣਾ ਚਾਹੀਦਾ।ਹੁਣ ਜਿਹੇ ਇੰਡੀਅਨ ਐਕਸਪ੍ਰੈਸ ਤੇ ਟਿਰਬਿਊਨ ਦੀ ਵਡੀ ਖਬਰ ਹੈ ਕਿ ਸਰਸਵਤੀ ਨਦੀ ਦੀ ਹੋਂਦ, ਜਿਸਦਾ ਜ਼ਿਕਰ ਮਿਥ ਵਜੋਂ ਪ੍ਰਾਚੀਨ ਭਾਰਤੀ ਗ੍ਰੰਥਾਂ ਵਿੱਚ ਮਿਲਦਾ ਹੈ, ਨੂੰ ਮੁੜ ਸੁਰਜੀਤ ਕਰਨ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਵਿੱਚ, ਹਰਿਆਣਾ ਅਤੇ ਹਿਮਾਚਲ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ ਦੀਆਂ ਸਰਕਾਰਾਂ ਸ਼ੁੱਕਰਵਾਰ ਨੂੰ ਇੱਕ ਸਮਝੌਤਾ ਕਰਨਗੀਆਂ ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਦਰਿਆ ਦੇ ਨਾਲੇ ਨੂੰ ਸਾਲ ਭਰ ਪਾਣੀ ਦੇ ਵਹਾਅ ਦੀ ਸਪਲਾਈ ਕਰਨ ਲਈ ਇੱਕ ਡੈਮ ਬਣਾਉਣਾ ਸ਼ਾਮਲ ਹੈ, ਹਰਿਆਣਾ ਦੇ ਮੁੱਖ ਮੰਤਰੀ ਮਨੋਹਰ ਲਾਲ ਖੱਟਰ। ਨੇ ਕਿਹਾ. ਇਸ ਸਹਿਮਤੀ ਪੱਤਰ 'ਤੇ ਖੱਟਰ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਹਿਮਾਚਲ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ ਦੇ ਹਮਰੁਤਬਾ ਜੈਰਾਮ ਠਾਕੁਰ ਹਰਿਆਣਾ ਦੇ ਯਮੁਨਾਨਗਰ ਜ਼ਿਲ੍ਹੇ ਦੇ ਆਦਿ ਬਦਰੀ ਵਿਖੇ ਹਸਤਾਖਰ ਕਰਨਗੇ, ਜੋ ਕਿ ਹਿਮਾਚਲ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ ਦੀ ਸਰਹੱਦ ਦੇ ਨੇੜੇ ਸਥਿਤ ਹੈ ਅਤੇ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਇਹ ਨਦੀ ਦਾ ਮੂਲ ਸਥਾਨ ਹੈ।

ਨਦੀ ਨੂੰ ਮੁੜ ਸੁਰਜੀਤ ਕਰਨ ਦੀਆਂ ਯੋਜਨਾਵਾਂ ਬਾਰੇ ਗੱਲ ਕਰਦੇ ਹੋਏ, ਖੱਟਰ ਨੇ ਦ ਇੰਡੀਅਨ ਐਕਸਪ੍ਰੈਸ ਨੂੰ ਦੱਸਿਆ: “ਅਸੀਂ ਨਦੀ ਦੇ ਸ਼ੁਰੂਆਤੀ ਬਿੰਦੂ 'ਤੇ ਆਦਿ ਬਦਰੀ ਡੈਮ ਬਣਾਉਣ ਲਈ 21 ਜਨਵਰੀ, 2022 ਨੂੰ ਹਿਮਾਚਲ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ ਨਾਲ ਇੱਕ ਸਮਝੌਤੇ 'ਤੇ ਦਸਤਖਤ ਕਰਨ ਜਾ ਰਹੇ ਹਾਂ, ਤਾਂ ਜੋ -ਸਾਲ ਦਾ ਵਹਾਅ ਬਰਕਰਾਰ ਰੱਖਿਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਪਹਿਲੇ ਪੜਾਅ ਵਿੱਚ ਨਦੀ ਦੀ ਪਵਿੱਤਰਤਾ ਨੂੰ ਧਿਆਨ ਵਿੱਚ ਰੱਖਦੇ ਹੋਏ ਪਿਹੋਵਾ ਤੱਕ ਦਰਿਆ ਦੇ ਨਾਲ-ਨਾਲ ਸੈਰ-ਸਪਾਟਾ ਸਥਾਨ ਬਣਾਏ ਜਾਣਗੇ। ਹਰਿਆਣਾ ਨੇ ਸਰਸਵਤੀ ਨਦੀ ਦੇ ਪੁਨਰ-ਸੁਰਜੀਤੀ ਲਈ 800 ਕਰੋੜ ਰੁਪਏ ਦੇ ਪ੍ਰੋਜੈਕਟਾਂ ਦਾ ਪ੍ਰਬੰਧ ਕੀਤਾ ਹੈ।ਹਰਿਆਣਾ ਸਰਕਾਰ ਦੇ ਅਧਿਕਾਰੀਆਂ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਸੋਮ ਨਦੀ ਦਾ ਇੱਕ ਹਿੱਸਾ - ਯਮੁਨਾ ਦੀ ਇੱਕ ਸਹਾਇਕ ਨਦੀ ਜੋ ਆਦਿ ਬਦਰੀ ਵਿੱਚੋਂ ਲੰਘਦੀ ਹੈ - ਨੂੰ 215 ਕਰੋੜ ਰੁਪਏ ਦੇ ਡੈਮ ਵੱਲ ਮੋੜ ਦਿੱਤਾ ਜਾਵੇਗਾ ਜਿੱਥੋਂ ਇਹ ਸਰਸਵਤੀ ਨਦੀ ਦੀ ਧਾਰਾ ਵਿੱਚ ਵਹਿ ਜਾਵੇਗਾ, ਹਰਿਆਣਾ ਸਰਕਾਰ ਦੇ ਅਧਿਕਾਰੀਆਂ ਨੇ ਕਿਹਾ“ਡੈਮ ਪ੍ਰੋਜੈਕਟ ਲਈ ਜ਼ਮੀਨੀ ਨਿਰੀਖਣ ਐਨਆਈਐਚ (ਨੈਸ਼ਨਲ ਇੰਸਟੀਚਿਊਟ ਆਫ਼ ਹਾਈਡ੍ਰੋਲੋਜੀ) ਰੁੜਕੀ, ਜੀਐਸਆਈ (ਭਾਰਤੀ ਭੂ-ਵਿਗਿਆਨਕ ਸਰਵੇਖਣ) ਅਤੇ ਕੇਂਦਰੀ ਜ਼ਮੀਨੀ ਜਲ ਬੋਰਡ ਦੁਆਰਾ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ। ਹਿਮਾਚਲ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ ਸਰਕਾਰ ਤੋਂ ਕੋਈ ਇਤਰਾਜ਼ ਨਹੀਂ ਸਰਟੀਫਿਕੇਟ ਅਤੇ ਹੋਰ ਜ਼ਰੂਰੀ NOC ਪ੍ਰਕਿਰਿਆ ਅਧੀਨ ਹਨ। ਕੇਂਦਰੀ ਜਲ ਕਮਿਸ਼ਨ ਡੈਮ ਦੇ ਡਿਜ਼ਾਈਨਿੰਗ ਹਿੱਸੇ 'ਤੇ ਕੰਮ ਕਰ ਰਿਹਾ ਹੈ, ”ਇਕ ਅਧਿਕਾਰੀ ਨੇ ਕਿਹਾ।ਹਰਿਆਣਾ ਸਰਸਵਤੀ ਹੈਰੀਟੇਜ ਡਿਵੈਲਪਮੈਂਟ ਬੋਰਡ ਦੇ ਉਪ-ਚੇਅਰਮੈਨ ਧੂਮਨ ਸਿੰਘ ਕਿਰਮਚ ਦਾ ਮੰਨਣਾ ਹੈ ਕਿ ਨਦੀ 5,000 ਸਾਲ ਪਹਿਲਾਂ ਮੌਜੂਦ ਸੀ, ਪਰ ਭੂਚਾਲਾਂ ਅਤੇ ਹੋਰ ਭੂਗੋਲਿਕ ਵਿਕਾਸ ਕਾਰਨ ਗਾਇਬ ਹੋ ਗਈ। ਅਕਤੂਬਰ 2014 ਵਿੱਚ ਸੱਤਾ ਵਿੱਚ ਆਉਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਤੋਂ ਹੀ ਸਰਸਵਤੀ ਦੀ ਪੁਨਰ ਸੁਰਜੀਤੀ ਰਾਜ ਸਰਕਾਰ ਦੇ ਏਜੰਡੇ 'ਤੇ ਰਹੀ ਹੈ। ਰਾਜ ਸਰਕਾਰ ਨੇ 2016 ਵਿੱਚ ਇਸ ਨੂੰ ਮੁੜ ਸੁਰਜੀਤ ਕਰਨ ਲਈ, ਸਰਸਵਤੀ ਨਦੀ ਦਾ ਰਸਤਾ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਇੱਕ ਵੱਡੇ ਸੁੱਕੇ ਨਾਲੇ ਵਿੱਚ ਪਾਣੀ ਪਾ ਦਿੱਤਾ ਸੀ। . ਖੱਟਰ ਨੇ ਪਹਿਲਾਂ ਕਿਹਾ ਸੀ: "ਮੇਰਾ ਵਿਚਾਰ ਸਰਸਵਤੀ ਵਿੱਚ ਵਿਸ਼ਵਾਸ ਨੂੰ ਬਣਾਈ ਰੱਖਣਾ ਹੈ ਤਾਂ ਜੋ ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਆਸਥਾ ਇਸ ਨਾਲ ਜੁੜੀ ਰਹੇ।"

ਪਿਛਲੇ ਸਾਲ, ਹਰਿਆਣਾ ਸਰਸਵਤੀ ਹੈਰੀਟੇਜ ਡਿਵੈਲਪਮੈਂਟ ਬੋਰਡ ਨੇ ਮੁੜ ਸੁਰਜੀਤੀ ਸਰਸਵਤੀ ਨਦੀ 'ਤੇ ਪੰਜ ਨਦੀ ਦੇ ਕਿਨਾਰਿਆਂ - ਪਿਪਲੀ, ਪਿਹੋਵਾ, ਬਿਲਾਸਪੁਰ, ਦੋਸਰਕਾ (ਪੰਚਕੂਲਾ-ਯਮੁਨਾਨਗਰ ਰੋਡ 'ਤੇ) ਅਤੇ ਥੇਹ ਪੋਲਰ (ਸਰਸਵਤੀ-ਸਿੰਧੂ ਸਭਿਅਤਾ ਪੁਰਾਤੱਤਵ ਸਥਾਨ ਦੇ ਨੇੜੇ) 'ਤੇ ਪੰਜ ਨਦੀ ਦੇ ਕਿਨਾਰਿਆਂ ਨੂੰ ਵਿਕਸਤ ਕਰਨ ਲਈ ਪ੍ਰੋਜੈਕਟਾਂ ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਕੀਤੀ ਸੀ। ਪਿਪਲੀ ਰਿਵਰਫਰੰਟ ਗੁਜਰਾਤ ਦੇ ਸਾਬਰਮਤੀ ਰਿਵਰਫਰੰਟ ਦੀ ਤਰਜ਼ 'ਤੇ ਹੋਵੇਗਾ।ਰਾਜ ਨੇ ਸਕੂਲੀ ਪਾਠਕ੍ਰਮ ਵਿੱਚ ਸਰਸਵਤੀ ਨਦੀ ਦੇ ਇਤਿਹਾਸ ਨੂੰ ਵੀ ਸ਼ਾਮਲ ਕਰਨ ਦਾ ਫੈਸਲਾ ਕੀਤਾ ਹੈ। ਹੈਰੀਟੇਜ ਡਿਵੈਲਪਮੈਂਟ ਬੋਰਡ ਦੇ ਅਧਿਕਾਰੀਆਂ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ 6-12 ਜਮਾਤਾਂ ਦੀਆਂ ਇਤਿਹਾਸ ਦੀਆਂ ਨਵੀਆਂ ਕਿਤਾਬਾਂ, ਜੋ ਸਕੂਲ ਦੁਬਾਰਾ ਖੁੱਲ੍ਹਣ 'ਤੇ ਛਪਾਈ ਲਈ ਭੇਜੀਆਂ ਜਾਣੀਆਂ ਹਨ, ਵਿੱਚ ਨਦੀ ਦਾ ਕੁਝ ਜ਼ਿਕਰ ਹੋਵੇਗਾ। ਬੋਰਡ ਦੇ ਉਪ-ਚੇਅਰਮੈਨ ਕਿਰਮਚ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਸਿਰਫ ਸਕੂਲਾਂ ਵਿੱਚ ਹੀ ਨਹੀਂ, ਕਾਲਜਾਂ ਅਤੇ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀਆਂ ਵਿੱਚ ਵੀ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਕੋਰਸ ਅਤੇ ਖੋਜ ਪ੍ਰੋਜੈਕਟ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰਨ ਦੀ ਯੋਜਨਾ ਹੈ।ਖੱਟਰ ਨੇ ਕਿਹਾ ਹੈ ਕਿ ਹਰਿਆਣਾ ਰਾਜ ਵਿੱਚ ਧਾਰਮਿਕ ਸੈਰ-ਸਪਾਟੇ ਨੂੰ ਵੱਡਾ ਕਰਨ ਦੀ ਯੋਜਨਾ ਬਣਾ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਅਸੀਂ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਸ਼ਹਿਰਾਂ ਵਿੱਚ ਸਾਈਟ-ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਸੈਰ-ਸਪਾਟਾ ਸਥਾਨਾਂ ਨੂੰ ਵਿਕਸਤ ਕਰਨ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕਰ ਰਹੇ ਹਾਂ। "